حمیدرضا صفوی - دانشیاردانشگاه صنعتی اصفهان
منصور شیشه فروش - مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان

رشد فزاینده تقاضای آب برای انواع مصارف و محدودیت نسبی منابع آب به ویژه در کشورهای با اقلیم خشک و نیمه خشک و از طرف دیگر کاهش کیفیت منابع آب قابل دسترس، باعث شده که در بسیاری از کشورهای جهان نگرشسیستماتیک و سنتی مدیریت منابع آب مورد بازنگری کلی قرار گرفته و از دیدگاه صرفا تامین، به دیدگاه یکپارچه و یکپارچه عرضه و تقاضا با دیدگاه فرابخشی در حوضه های آبریز تغییر یابد. در این راستا نیاز به بومی کردن مفهوم مدیریت یکپارچهمنابع آب براساس مبانی ارائه شده جهانی و تجربیات ملی می باشد، زیرا که تعریف واحدی از این نوع مدیریت تا کنون ارائهنشده و لذا نیاز به بحث و ارائه مبانی آن در هر منطقه دارد. در این مقاله ضمن بررسی مبانی مدیریت یکپارچه منابع آب با توجه به ساختارهای مدیریتی و حاکمیتی آب در ایران و در نظر گرفتن مسائل اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی و نیزجایگاه ذینفعان، به معرفی مولفه های اصلی که بایستی در این نوع مدیریت توجه شود پرداخته شده است. با عنایت به مبانی ارائه شده و ساختارهای مدیریتی موجود، مناسبترین سطح جهت برنامه ریزی و مدیریت یکپارچه منابع آب، مقیاس حوضه های آبریز معرفی گردیده است. با توجه به تنوع منابع و مصارف آب در حوضه آبریز زاینده رود و نیز تبادلات کمی و کیفیآبهای سطحی و زیرزمینی در این حوضه و نیز در آستانه کم آبی قرار گرفتن آن، که به ویژه در طی دوره خشکسالی های دهه اخیر نمایان گردید، این حوضه به عنوان نمونه انتخاب و ضمن بیان مولفه های مختلف عرضه و تقاضای آب از دیدگاههای مختلف در آن، لزوم برنامه ریزی و مدیریت یکپارچه منابع آب در آن بیان گردیده است

مدیریت یکپارچه/منابع آب/عرضه/تقاضا/حوضه های آبریز/زاینده رود/بحران آب