سروش کلانتری میبدی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد
شهناز دانش - دانشیار دانشکده مهندسی- گروه مهندسی عمران دانشگاه فردوسی مشهد
سید هادی ابراهیمی - استادیار دانشکده کشاورزی- گروه علوم دامی دانشگاه فردوسی مشهد
وحیده حیدریان - دکتری علوم دامی- میکروبیولوژی شکمبه- موسسه صنعتی گوشت مشهد

ضایعات کشتارگاههای صنعتی دام پتانسیل تولید بیوگاز ارزشمندی دارند که چنانچه مقدار مشخصی از ماده خشک آنها را بتوان با افزودنیهای مناسب در شرایط بی هوازی قرار داد می توان علاوه بر جلوگیری از آلودگی های زیست محیطی، انرژی نهفته در ترکیبات آلی آن ها را بازیافت نمود. تحقیق حاضر با هدف بررسی پتانسیل تولید بیوگاز از محتویات شکمبه گاوی در قالب 2 آزمایش صورت گرفت. آزمایش اول به مقایسه حجم بیوگاز و غلظت گاز متان تولید شده در مقادیر مختلف ماده جامد کل در طی مدت 7 روز انکوباسیون پرداخته است و در آزمایش دوم اثر افزودن آهک در بهبود قابلیت بافری مواد، قلیاییت آنها، حجم بیوگاز تولیدی و غلظت گاز متان در یک دوره 10 روزه بررسی شد. در کلیه آزمایشها راکتورهای ناپیوسته (Batch) و به حجم 1 لیتر استفاده شد و در تمام مدت انکوباسیون دمای آن ها بر روی 35 درجه سانتی گراد ثابت نگه داشته شد. نتایج آزمایش اول نشان داد که بیشترین مقدار تجمعی بیوگاز برای ماده جامد کل 5/44% و به میزان dm3/kg VS72/24 است. بیشترین بازده تولید متان نیز برای ماده جامد 8/19% و به میزانdm3/kg VS 29/5 حاصل شد. همچنین نتایج آزمایش دوم حاکی از آن بود که افزودن آهک، با افزایش 47% بیوگاز تولیدی، تاثیر مثبتی در بهبود عملکرد هاضم داشت.

بیوگاز، هضم بی هوازی، ضایعات کشتارگاهی، محتویات شکمبه، آهک