مصطفی ترکمان - دانش آموخته کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد
محمد ترکمان - دانشجوی دکتری زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
مجتبی ترکمان - دانشجوی دکتری اکولوژی گیاهان زراعی دانشگاه فردوسی مشهد

مدیریت بیماریهای گیاهی تاثیر بسیار زیادی درکشاورزی پایدار دارد، کشت غلات بخصوص گندم بعنوان عمده ترین محصول کشت شده در سطح جهان و همچنین در ایران می باشد، یکی از مهمترین بیماریهای گندم، بیماری پاخوره است که در گندمهایپاییزه بیشتر از گندمهای بهاره شایع و عموماً در مزارع گندم آبی دیده میشود. کنترل شیمیایی در این بیماری بسیار مشکل است و موجب آلودگی شدید محیط زیست می شود. معمولا مزارع گندم آلوده تا قبل از تشکیل خوشه فاقد علایم مشخص بیماری بر رویاندامهای هوایی گیاه بوده و پس از ظهور خوشه، علایم بیماری شامل زودرسی (سفید شدن خوشهها) و کاهش رشد ظاهر می شود.آلودگی در مزعه اغلب به صورت لکهای بوده ولی ممکن است به صورت پراکنده نیز اتفاق افتد. در مواقعی که که به صورت لکهای patchy) باشد به صورت لکه های دایرهای مشاهده می شود. تعداد پنجه بوتههای آلوده نسبت به بوتههای سالم کاهش مییابد و طول بوتهها آلوده نسبت به بوتههای سالم اطراف به طور محسوسی کم میشود. قارچ عامل بیماری پاخوره گندم دارای طیف میزبانی وسیع بوده و بیشر از 410 گونه از گندمیان حساس به آن گزارش شده است. در میان گندمیان، گندم بیشتر از جو و جو بیشتر از چاودار به بیماری حساس هستند. علاوه بر خانواده گندمیان این واریته همچنین میتواند بر روی دیگر خانوادههای گیاهی از جمله بعضی از دولپهایها ایجاد آلودگی کند و حتی تولید پریتسیوم (فرم جنسی) کند. دیگر میزبانان این قارچ می توان به گونه های Triticum و Hordeum ، Bromusشدت آلودگی بیشتر) و گونههای )Festuca و Poa ،Lolium با شدت بیماری کمتر) اشاره کرد.

گندم،بیماری پاخوره،عملکرد /Host range/ اپیدمی و کنترل