سمیه ناصریه - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه
عزت الله فرشادفر - استاد و عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی
محمدمهدی جوکار - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد کرمانشاه واحد کرمانشاه
هومن شیروانی - کارشناس ارشد اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه، باشگاه پژوهشگران جوان، کرمانشاه، ایران

به منظور بررسی واکنش ژنوتیپ های مختلف گندم نان به تنش خشکی با استفاده از کشت جنین نابالغ آزمایشی با 20 ژنوتیپ گندم نان در آزمایشگاه بیوتکنولوژی دانشگاه آزاد کرمانشاه در سال 1390 اجرا گردید. بدین ترتیب که جنین های نابالغ ژنوتیپ های مورد مطالعه جدا و پس تولید کالوس، تحت تأثیر 6 سطح خشکی صفر ، 2، 4، 6، 8 و 10 که توسط PEG تولید شده بود قرار گرفتند. این آزمایش بصورت فاکتوریل 20*6 در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار و با 5 نمونه در هر تکرار انجام گرفت. ارزیابی تحمل به خشکی ژنوتیپ ها از طرق سنجش معیارهای وزن تر، وزن خشک، قطر کالوس و سرعت رشد کالوس در محیط های حاوی سطوح مختلف PEG انجام گرفت. یادداشت برداری از کالوس ها در صفر، 4، 8، 12 و 16 روز پس از کشت انجام گرفت. نتایج تجزیه و تحلیل های آماری ن شان داد که در بین ژنوتیپ های مورد بررسی از نظر صفات مورد مطالعه در سطح 1% اختلاف معنی داری وجود دارد. در مجموع با توجه به نتایج بدست آمده اینگونه می توان بیان کرد که ژنوتیپ های شماره 19 و 11 پتانسیل بیشتری در تحمل به خشکی داشته و از ظرفیت ژنتیکی خوبی جهت مقاومت به خشکی برخوردار می باشد و به عنوان ژنوتیپ های متحمل شناخته می شوند. در پایان نیز جهت گروه بندی ژنوتیپ ها بر اساس پارامترهای مورد بررسی، تجزیه خوشه ای صورت گرفت و ژنوتیپ ها در 3 گروه قرار گرفتند که ژنوتیپ های گروه اول (11 و 19) از نظر پارامترهای مورد بررسی در وضعیت بهتری قرار داشتند.

گندم نان، خشکی، جنین نابالغ، PEG