شیرین فرزادفر - بخش تحقیقات ویروسهای گیاهی، موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور
رضا پوررحیم - بخش تحقیقات ویروسهای گیاهی، موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور

ویروس موزائیک گوجه فرنگی جزء شایعترین ویروسهای بیمارگر در گوجه فرنگی می باشد. این ویروس موجب علائم موزائیک، پیسک و بدشکلی برگهای توام با کاهش محصول 20 تا 50 درصد محصول می گردد. وقوع این ویروس از ایران گزارش شده و علاوه بر گوجه فرنگی در تعدادی از گیاهان علفی ایجاد آلودگی می نماید. این ویروس دارای پیکره میله ای شکل بطول 300 و عرض 18 نانومتر با ژنوم آر.ان.ای تک رشته ای مثبت بطول حدود 6400 نوکلئوتید می باشد. این ویروس متعلق به جنس توباموویروس از خانواده است. با توجه به انتقال این ویروس از طریق بذر و نشاء، ردیابی دقیق و حساس آن از نیازهای اصلی در برنامه های مدیریت کنترل این بیماری محسوب می گردد. روش تشخیص سرولوژیکی الایزا و نیز روش مولکولی متکی بر واکنش زنجیره ای پلیمراز جهت ردیابی این ویروس بکار گرفته شده اند. این روشها مستلزم صرف وقت زیاد و نیز بکارگیری ابزارها و دستگاههای حساس پیشرفته و گرانقیمت می باشند که این موضوع محدودیت مهمی برای روشهای فوق محسوب می شود. در این تحقیق، روش آر.تی.لمپ که در دهه اخیر معرفی شده است، جهت ردیابی ویروس موزائیک گوجه فرنگی توسعه داده شده و دقت این تکنیک در ردیابی این ویروس با دقت آزمون معمول آر.تی.پی.سی.آر مورد مقایسه نسبی قرار گرفت. برای انی منظور چهار آغازگر اختصاصی جهت بکارگیری در آزمون آر.تی.لمپ در این تحقیق طراحی و مورد استفاده قرار گرفت. براساس نتایج حاصل، با استفاده از هردو روش، از 17 نمونه مورد بررسی، تعداد 14 نمونه آلوده به ویروس موزائیک گوجه فرنگی تشخیص داده شد. بنابراین می توان نتیچه گرفت که روش آر.تی.لمپ قادر به ردیابی آلودگیهای ویروسی در نمونه های گوجه فرنگی با دقتی مشابه با دقت تکنیک آر.تی.پی.سی.آر می باشد.

ویروس موزائیک گوجه فرنگی، آر.تی.لمپ