محمدعلی قدمی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر ری، تهران
مهدی نصراصفهانی - دانشیار و مربی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان
ابوالفضل رشیدی اصل - استادیار زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر ری
اکبر قندی - دانشیار و مربی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان

گندم با نام علمی Triticum aestivum L یکی از محصولات مهم و استراتژیک بوده است. لذا، هر گونه اقدامی در جهت ارتقای کمی و کیفی این محصول بسیار مهم، امری اجتناب ناپذیر است. بدین جهت، بررسیهایی در خصوص صفا فنولوژی مورفولوژیکی ژنوتیپهای امید بخش گندم در شرایط آب و هوایی اصفهان صورت پذیرفت. در این پژوهش تعداد 17 ژنوتیپ پیشرفته ی انتخابی از آزمایشهای مقایسه ی عملکرد در منطقه کبوتر آباد اصفهان در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در مقایسه با رقم شاهد بهار و سال زراعی 89-1388 بررسی گردید. صفات مورد بررسی شامل: ارتفاع بوته، طول برگ پرچمی، تعداد برگ، طول سنبله، طول پدانکل، تعداد پنجه، وزن هزار دانه، پروتئین، تعداد روز تا (جوانه زنی، پنجه زنی، ساقه دهی، ظهور خوشه، شیری شدن دانه، رسیدگی) و عملکرد دانه بود. نتایج حاصل از تجزیه ی واریانس صفات فنولوژی و مورفولوژیکی مورد مطالعه در این آزمایش نشان داد که تیمارها با یکدیگر و در مقایسه ی با رقم شاهد متفاوت و با اثر معنی دار در سطح احتمال یک درصد قابل تفکیک می باشند. بررسی ضرایب همبستگی صفات مورد آزمون نشان داد که عملکرد دانه با صفت تعداد روز تا رسیدگی همبستگی مثبت و معنی داری (r=0/426*) دارد. همچنین با ارتفاع بوته منفی ترین (r=0/355) همبستگی را دارا می باشد. بدین ترتیب توصیه میشود برای داشتن بالاترین عملکرد دانه ارقام پا کوتاه تر و با داشتن تعداد روز بیشتر تا رسیدگی فیزیولوژیکی در گزینش ارقام مورد استفاده قرار گیرد.

گندم، تنوع ژنتیکی، فنولوژی، مورفولوژی