الهام عیوض زاده - کارشناس کنترل کیفیت تصفیه خانه فاضلاب شهرک اکباتان، دانش آموخته رشته بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی تهران
سید مرتضی احتشامی - مدیر نظارت بر بهره برداری تصفیه خانه های فاضلاب محلی
کاوه وزیری لحاق - دانش آموخته ارشد رشته مهندسی عمران-HSE دانشگاه صنعتی امیرکبیر

هدف از احداث تصفیه خانه های فاضلاب شهری در گذشته عمدتا، حذف آلاینده های آلی، مواد معلق و آلاینده های میکروبی بوده است. امروزه با توجه به مشخص شدن اثرات ترکیبات نیتروژنه وفسفر در محیط های آبی (عمدتا سمیت آمونیاک، رشد زیاد گیاهان آبزی و ایجاد پدیده اتریفیکاسیون، آلودگی آبهای زیر زمینی به نیترات) باعث گردید که محدودیت های در غلظت این ترکیبات در پساب های ورودی به محیط و آبهای پذیرنده اعمال گردد. بنابراین امروزه بایستی در طراحی تصفیه خانه های فاضلاب شهری به حذف این ترکیبات از فاضلاب نیز توجه شود و سیستم های موجود نیز بایستی جهت حذف ترکیبات ازته و فسفر تا حد استاندارد ارتقاء یابند. در مطالعه حاضر، کارایی سیستم A2/O (بی هوازی/ انوکسیک/ هوازی) نسبت به روش قبل (لجن فعال به روش هوادهی گسترده) در تصفیه خانه فاضلاب شهرک اکباتان بر اساس برخی از پارامتر های مهم هدف از ارتقاء، شامل: نیترات، فسفر، ازت کجلدال(TKN) و همینطور پارامترهای دیگر شامل BOD، COD و همچنین شاخص حجمی لجن (SVI) مورد بررسی قرار گرفته است.این پارامترها در دو دوره پایش، یکی قبل از طرح ارتقاء و دیگری بعد از طرح ارتقاء بر اساس نتایج آزمایشگاهی صورت گرفته بر روی فاضلاب ورودی و پساب خروجی و همچنین آزمایشات انجام شده بر روی راکتورهای بی هوازی، انوکسیک و هوازی به منظور پایش و راهبری مناسب این سیستم، مورد بررسی قرار گرفته اند.مقادیر هر یک از این پارامترها در فاضلاب خروجی از راکتورها و راندمان هر راکتور و همچنین راندمان کل تصفیه خانه در مورد حذف آلاینده ها بررسی شد. تصفیه خانه توانایی تامین حد مجاز آلاینده هایی مثل نیترات با راندمان بالا نزدیک به 80% ،فسفر 20% و TKN با راندمان 5% و همچنین کاهش SVI به بیش از 50% را داشته است.در مورد سایر پارامترها مثل: BOD،COD،TSS و آمونیاک، راندمان متوسطی بین 2 تا 5% داشته است.

تصفیه خانه فاضلاب، ارتقاء، سیستم A2/O، دنیتریفیکاسیون، لجن فعال، راندمان