هاشم هاشم نژاد - دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران
سلوا فلاحی - دانشجوی کارشناسی ارشد

روند شتابان افزایش جمعیت در ایران و به دنبال آن افزایش تراکم و اختلال در تعاملات اجتماعی منجر به کاهش استفاده ازفضاهای باز در مجموعه های مسکونی و نیز کیفیت طراحی این فضاها گردیده است. از این رو، طراحی فضایی که جوابگوی احتیاجات انسانی باشد، از اهداف اصلی به شمار می رود. تحقیق حاضر با استخراج فاکتورهای مؤثر در شکل گیری تعاملات میان ساکنین و محیط زندگی، به جمع آوری داده ها پرداخته است. معیارهای در نظر گرفته شده از هم نشستی عوامل روانی اجتماعی در کنار عوامل فضایی کالبدی حاصل گردیده و شامل مرکزگرایی و جهت گیری؛ توجه به عرصه خصوصی؛ وجود فضای با سیمای نیمه ثابت؛ وجود فضای باز معنی دار؛ و مجاورت کارکردی می باشد. در راستای جمع آوری داده ها، سه مجموعه ی مسکونی با تراکم های کم، متوسط و زیاد، به عنوان نمونه مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این میان، از روش پیمایشی و تنظیم پرسشنامه در راستای ارزش گذاری و سنجش میزان تاثیر عوامل یاد شده استفاده گردیده است. نتایج حاصل، چگونگی تاثیر این عوامل را در ارتقای تعاملات اجتماعی میان ساکنین بیان می کند.

فضاهای باز ، پایداری اجتماعی، عوامل روانی-اجتماعی، عوامل فضایی-کالبدی، تعاملات اجتماعی