حسین ابراهیمی یگانه - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان، گروه علوم محیط زیست، اهواز،
فرزانه فاخری رئوف - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان
سیدمسعود منوری - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

رشد سریع فناوری، دستیابی به فرایندهای جدید تولید، جایگزینی مواد مصنوعی به جای الیاف طبیعی و سنتز هزاران نوع مواد وترکیبات شیمیایی، باعث افزایش حجم زیادی از زبالههای صنعتی و در بعضی موارد، باعث تولید پسماندهای جامد و مایعخطرناک گردیده است. شرکت پلیپروپیلن در محدوده مجتمع پتروشیمی جم قرار گرفته و خوراک خود را از واحد الفین پتروشیمی جم تأمین میکند. ظرفیت تولید پلیپروپیلن 300 هزار تن در سال و متناسب با گریدهای گوناگونی است که به صورت گرانول تولید میشوند. روش کار در این پژوهش مشتمل بر 2 بخش: مطالعات کتابخانهای و بازدیدهای میدانی بوده و در سال 1391انجام شده است. اطلاعات پایه توسط مراجعه به کارشناسان مجتمع و تهیه پرسشنامه انجام گرفته است. سپس به منظور بهنگام سازی اطلاعات، از طریق ادوات آزمایشگاهی، نمونهبرداری مواد زائد صنعتی در واحد مورد مطالعه انجام و در نهایت براساس متدRCRA 1 و UNEP طبقهبندی گردیدند. نتایج نشان داد، در این واحد 5 پسماند غیرخطرناک وجود دارد که همگی در فاز جامد میباشند که بیشترین آن متعلق به پالت چوبی، معادل 14 تن و کمترین آن، جامبوبگ معادل0/2تن میباشد. این واحد دارای 3 پسماند خطرناک اشتعالپذیر است که همگی در فاز مایع میباشند و بیشترین آن متعلق به روغن آغشته به تیل با تولید 8 تن در سال و کمترین آن ضایعات آزمایشگاهی با0/4تن در سال و طریقه دفع آنها در نهایت، فروش میباشد. واحد پلیپروپیلن سالانه معادل9/4تن، پسماند خطرناک تولید مینماید. در بین پسماندهای غیرخطرناک، بیشترین پسماند متعلق به پالت چوبی با 51 درصد و کمترین آن جامبوبگ با 1 درصد میباشد. همچنین بیشترین پسماند خطرناک متعلق به روغن آغشته به تیل با 85 درصد وکمترین آن مربوط به ضایعات آزمایشگاه با 4 درصد میباشد. در متدRCRA هگزان ضایعاتی دارای خاصیت اشتعالپذیری و سمیت بوده و کدT و I به آن تعلق میگیرد و لجنهای حاصل از عملیات دکانت کاتالیست فقط دارای خاصیت سمیت میباشند. در متدیونپ، هگزان ضایعاتی با مواد زائد متفرقه یا گروهF و لجنهای حاصل از عملیات دکانت کاتالیست با مواد زائد غیرآلی مطابقت می- نماید.

واحد پلیپروپیلن، پتروشیمی جم /UNEP ،RCRA/پسماند خطرناک