ذبیح الله یوسفی - دانشیار دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مازندران
رضاعلی محمدپورتهمتن - کارشناس ارشد مهندسی بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی مازندران،
محمدعلی ززولی - دانشیار دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مازندران
سیدمجتبی حسینی - کارشناس ارشد مهندسی بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی مازندران،

زمینه و هدف: مطالعات محدودی بر روی سیستمهای طبیعی تصفیه فاضلاب توسط وتلند های مصنوعی زیر سطحی وجود دارد. هدف کلی این تحقیق ، تعیین کارآیی سیستم پایلوت وتلند های مصنوعی و کارآیی سیستم با جریان افقی زیر سطحی برای انواع آلاینده است. مواد و روش ها: این مطالعه با استفاده از وتلند مصنوعی افقی- عمودی هیبرید برای حذف BOD،COD ،TKN و TPفاضلاب انجام شد. ابعاد حوضچه های مورد استفاده عبارتند از: 4حوض که هریک 6 متر طول و 5/1متر عرض و 8/0متر عمق . تراکم نی 8 ریزوم نی در متر مربع بود. جهت ارزیابی عملکرد گیاه نی یک حوضچه ، به عنوان حوضچه شاهد که فاقد نی بود در نظرگرفته شد. حوضچه ها بصورت سری استقرار داشتند. از گیاه متداول منطقه بنام Phragmitis Australis استفاده گردید. نمونه های فاضلاب از ورودی وخروجی وتلند مصنوعی افقی- عمودی زیر سطحی اخذ و جهت انجام آزمایش به آزمایشگاه دانشکده بهداشت منتقل و آزمایشات لازم براساس مرجع استاندرد متد برای آب و فاضلاب عمل شد . داده های بدست آمده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.یافته ها: میانیگن حذف با استفاده‏ از وتلند زیرسطحی هیبریدی نشان دادکه درصد کارایی حذف در حوضچه شاهد که فاقد نی بود برای BOD، COD،TKN،TP و کدورت (NTU) بترتیب81.2، 90.21، 67.04 ،75.36، 96.84 و برای حوضچه داری گیاه نی فراگماتیس استرالیس درصدکارایی حذف برای BOD،COD، TSS،TKN،TPبترتیب 86.86، 92.29، 72.87، 79.38، 97.04 بدست آمد. بهترین زمان ماند هیدرولیکی 6 روز تعیین شد .نتیجه گیری: این سیستم به عنوان یک سیستم کارآمد می تواند در کاهش آلاینده های متداول فاضلاب در حد استانداردهای تصفیه ثانویه فاضلاب ها و در حذف ازت و فسفر بالاتر از سیستم های متداول تصفیه در دفع پسآب به آبهای سطحی و زیرزمینی و آبیاری در مزارع کشاورزی موفق باشد.

نیزار مصنوعی زیرسطحی، حذف آلایند ها، مازندران