نظام الدین منگلی زاده - کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت محیط ، کارشناس بهداشت محیط مرکز بهداشت شهرستان گرگان
نعمت اله جعفرزاده حقیقی فرد - دکترای مهندسی بهداشت محیط، دانشیار مرکز تحقیقات فناوری های زیست محیطی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز
افشین تکدستان - دکترای مهندسی بهداشت محیط، استادیار گروه مهندسی بهداشت محیط و عضو مرکز تحقیقات فناوری های زیست محیطی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز
مینا هرمزی نژاد - کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز

مقدمه و اهمیت موضوع: آرسنیک در آب آشامیدنی، یکی از آلاینده های سمی گسترده ای است که باعث ایجاد بیشتر مشکلات مزمن و سرطان زایی همچون سرطان گوارش و بیماریهای پوستی می شود. هدف از این مطالعه مقایسه کارایی کیتوزان استخراجی از پوسته میگو و کیتوزان تجاری در حذف آرسنات از محلول های آبی می باشد.مواد و روشها: در این تحقیق ابتدا کیتوزان از پوسته های میگو استخراج شده و سپس به عنوان یک بیوجاذب با کیتوزان تجاری در حذف آرسنات از محلول های آبی با تاثیر فاکتورهای همچون pH، غلظت اولیه فلز، غلظت اولیه جاذب و زمان تماس مورد مقایسه قرار گرفت. به منظور ارزیابی مکانیسم جذب و مراحل کنترل و پتانسیل جذب، مدلهای کنیتیک شبه درجه اول و شبه درجه دوم و مدلهای لانگمیر و فروندلیچ برای داده های آزمایشگاهی بدست آمده مورد استفاده قرار گرفت. نتایج و بحث: نتایج حاصل نشان داد که حذف As (v) به وسیله هر دو جاذب تحت تاثیر pH بوده و اپتیمم جذب در pH=4 اتفاق افتد. کینتیک جذب آرسنات روی کیتوزان استخراجی و تجاری با مدل شبه درجه دوم توصیف شد. علاوه بر این ایزوترم جذب آرسنات بر روی کیتوزان استخراجی و تجاری در شرایط مطلوب از مدل ایزوترم لانگمیر تبعیت کرده و حداکثر میزان جذب (qmax) به ترتیب 699/1 و 45/2 میلی گرم بر گرم بدست آمد. علت اختلاف در حداکثر میزان جذب جاذب ها را می توان براساس ویژگی های فیزیکوشیمیایی از جمله وزن مولکولی و درجه دی استیلاسیون می توان توضیح داد. در مقایسه جاذب ها این پژوهش با دیگر مطالعات ، نتایج حاصل نشان داد که حداکثر جذب (qmax) آرسنات به وسیله کیتوزان استخراجی و تجاری بالاتر از جاذب های دیگر می باشد که این اختلاف حداکثر میزان جذب را می توان براساس ویژگی های هر جاذب همچون ساختار، گروه های عملکردی و مساحت سطح توضیح داد.نتیجه گیری: طبق نتایج بدست آمده مشخص گردید که کیتوزان تجاری به دلیل داشتن وزن مولکولی پایین و درجه دی استیلاسیون بالا نسبت به کیتوزان استخراجی دارای بازدهی حذف بالا در مورد آرسنات می باشد.

کیتوزان استخراجی، کیتوزان تجاری، آرسنات، بیوجذب