زهرا طاهری - کارشناسی ارشد کامپیوتر، دانشجو
مهری طاهری - کارشناس شیمی، آموزش و پروش نیشابور

تولید مقادیر زیاد زباله در شان جامعه امروزی نیست و پیشگیری از تولید زباله، آسانتر از مدیریت آن بعد از تولید است. اما متاسفانه سالیانه صدها تن پسماند شیمیایی خطرناک بدون هیچ نوع نظارتی روانه محیط زیست می شوند. پسماندهای شیمیایی آزمایشگاهها به لحاظ تنوع، از پرخطرترین مواد برای محیط زیست هستند و اگر در سالهای آینده کاهش نیابد؛ سلامت افراد جامعه با خطر مواجه می شود. چون این پسماندها دارای خواص بسیار خطرناکی از جمله: سمیت، اشتعال پذیری، خورندگی، قابل انفجار و واکنش پذیری می باشند. در این مقاله ابتدا لیستی از مواد و وسایل آزمایشگاهی برای انجام آزمایش های کتب درسی آمده، و این مواد از نظر خورندگی، اکسید شونده بودن، سمیت و قابل انفجار یا آتشگیر بودن تقسیم بندی شدند، سپس به روشهایی برای کاهش تولید مواد زائد آزمایشگاهی اشاره شده است مثل آموزش پیشگیری از تولید زائدات به عنوان بخشی از وظیفه به دانش آموزان و دانشجویان و پرسنل شاغل در آزمایشگاه، طراحی مواد شیمیایی جدید و استفاده از روشهای جایگزین و مواد و وسایلی که مواد زائد کمتری تولید کنند و ... و در ادامه به منظور حفظ سلامت افراد، محیط زیست و جلوگیری از اثرات سوء پسماندها، مدیریت ایمن و صحیح آنها به روشهایی برای مدیریت مواد زائد خطرناک شامل کاهش مواد زائد تصفیه و دفع سم زدایی مواد خطرناک، استریلیزه کردن ضایعات عفونی، سوزاندن و خنثی کردن اسیدها، جداسازی و تغلیظ این مواد و تثبیت و جامد نمودن به منظور جلوگیری از نشت مواد زائد، دفن در زمین و ... اشاره شده است. امیدواریم با به کارگیری روشهای مناسب به حفظ سلامت افراد و محیط زیست کمک کرده و از اثرات سوء پسماندها جلوگیری شود.

محیط زیست، آزمایشگاه شیمی، مدیریت و ایمنی، پسماندهای شیمیایی، کاهش پسماند