زینب اهنزی - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی زیست محیطی دانشگاه شاهرود
هادی جعفری - عضو هیات علمی دانشگاه شاهرود
گیتی فرقانی - عضو هیات علمی دانشگاه شاهرود

امروزه آلودگی منابع آب به فلزات سنگین، یکی از مهم ترین مسائل زیست محیطی در سراسر جهان محسوب می شود. در این پژوهش به منظور ارزیابی آلودگی منابع آب زیرزمینی دشت مجن به فلزات سنگین آرسنیک، سرب، کروم و نیکل، 18 نمونه آب از چاههای کشاورزی موجود در منطقه در تیرماه سال 1392 برداشت شد. غلظت فلزات سنگین توسط دستگاه ICP_OES تعیین شد. بر اساس داده های به دست آمده غلظت آرسنیک، سرب و کروم در همه نمونه ها از مقادیر استاندارد سازمان بهداشت جهانی بالاتر و غلظت نیکل در همه نمونه ها از این استاندارد پایین تر است. محاسبه شاخص فلزی نیز بیانگر آلودگی شدید نمونه ها می باشد. بررسی ارتباط بین عمق چاهها با غلظت فلزات سنگین در نمونه ها نشان می دهد که غلظت کروم ارتباط مشخصی با عمق چاهها ندارد، در حالی که غلظت نیکل با افزایش عمق چاهها افزایش و غلظت آرسنیک و سرب کاهش می یابد. این موضوع نشان دهنده ی منشاء سطحی آرسنیک و سرب در آب زیرزمینی منطقه است. گسترش فعالیت های کشاورزی و باغداری و نرخ بالای استفاده از کودهای شیمیایی، سموم و آفت کش ها در دشت مجن باعث آلودگی منابع آب زیرزمینی به فلزات سنگین به ویژه آرسنیک و سرب شده است.

آلودگی، فلزات سنگین، کود، آب زیرزمینی، دشت مجن