سیده پریسا رودشتی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان
نعمت اله جعفرزاده حقیقی فرد - مرکز تحقیقات فناوری های محیط زیست، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران
حسین یوسفی - عضو هیات علمی دانشکده علوم و فنون نوین دانشگاه تهران
منصور علیرضایی - رئیس بهداشت ایمنی و محیط زیست (HSE)، شرکت بهره برداری نفت و گاز کارون اهواز

هدف از انجام این تحقیق ارزیابی و مدیریت ریسک های زیست محیطی در یک واحد نمکزدایی با تلفیق سه روش PHA, EFMEA, AHP می باشد. در این تحقیق تلاش شده است تا با بکارگیری یک روش کاربردی و تلفیقی از این روش های ارزیابی ریسک زیست محیطی در کنار هم، در جهت کاهش و کنترل مخاطرات زیست محیطی و ریسک های احتمالی اقدامات لازم به عمل آید. لازم به ذکر است که این روش تلفیقی برای اولین بار در این کارخانه به کار گرفته شده است، از این رو کاری جدید محسوب می گردد. بدین ترتیب پس از بررسی فعالیت و فرآیند واحد، خطرات و عوامل بالقوه آسیب رسان شناسایی و با روش تجزیه و تحلیل مقدماتی خطر (PHA) غربالگری شدند. فرآیند ارزیابی ریسک با روش تجزیه و تحلیل نقاط شکست و آثار زیست محیطی آن (EFMEA) انجام گرفت و نمره خطر (RPN) مربوط به هر یک از جنبه های زیست محیطی محاسبه و سطح ریسک تعیین گردید، که تعداد 11 عامل ریسک و جنبه های مربوط به آن شناسایی شد، عامل های ریسک با روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و نرم افزار EXPERT CHOICE وزن دهی شدند و در نهایت ریسک ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. طبق نتایج بدست آمده عامل سوراخ شدن خطوط لوله با نمره خطر 210 بیشترین و عامل سوراخ شدن مخازن با نمره خطر 21 کمترین میزان خطرات را خواهند داشت، همچنین داده های خروجی حاصل از نرم افزار EXPERT CHOICE نیز همین نتایج را نشان دادند. در کل 2 ریسک با سطح بالا، 7 ریسک با سطح متوسط و 2 ریسک با سطح پایین در کارخانه مشاهده گردید. در ادامه راهکارهایی جهت کاهش و کنترل ریسک های شناسایی شده، ارائه گردید.

ارزیابی ریسک زیست محیطی، کارخانه نمکزدایی نفت خام، AHP, EFMEA, PHA