شیرین جعفری - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های هیدرولیکی، دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه تربیت مدرس
محمدتقی احمدی - استاد سازه های هیدرولیکی، دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه تربیت مدرس

مقاومت بتن حجیم غیر مسلح، یکی از مهمترین معیارهای طراحی سدهای بتنی است. آزمایشها و مطالعات نشان میدهد، مقاومت بتن متاثر از اندازه نمونه بتن است بطوریکه، معمولا با افزایش اندازه نمونه، مقاومت آن کاهش می یابد. این بحث تحت نتوان اثر اندازه مقطع در مقاومت مطرح است. با استفاده از اصول مکانیک شکست غیرخطی، رابطه ای غیر خطی بین اندازه نمونه و مقاومت اسمی برقرار میشود که برای سازه های کوچک نزدیک به معیار تنشی و برای سازه های بزرگ نزدیک به معیار مکانیک شکست خطی است . در طراحی سدهای بتنی کته ابعاد مقاطم در آنها بسیار بزرگتر از نمونه های آزمایشگاهی است، این موضوع نمود بیشتری پیدا میکند. یکی از مهمترین روابطی که اثر اندازه بتن را درنظر میگیرد قانون اثر اندازه بازانت میباشد در این پژوهش برآنیم که درنظر گرفتن اثر اندازه در طراحی سدهای بتنی چه تغییرات نمدهای در هندسه و شکل سدهای قوسی بهینه طراحی شده ایجاد می نماید. جهت طراحی سدها، از برنامه بهینه سازی شکل سدهای قوسی که قبلا در همین گروه تحقیقاتی تهیه شده، استفاده شده است. با ارتقای الگوریتم طراحی برنامه مذکور در زمینه قیود تنشی با در نظر گرفتن اثر اندازه شکل بهینه سد بتنی قوسی تحت شرایط بارگذاری وزن و هیدرواستاتیک بررسی شد. نتایج نشان می دهد طراحی بهینه بر اساس اصول مکانیک شکست٬ عموما موجب افزایش ضخامت مقاطم و حجم بتن بدنه سد میگردد.

اثر اندازه، مقاومت کششی، سدهای بتنی قوسی، بتن حجیم