سحر درویشی - کارشناسی ارشد رشته علوم محیط زیست . ارزیابی و آمایش سرزمین ،دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
سعید ملماسی - دکترای تخصصی علوم محیط زیست، استادیار و عضو هیئت علمی گروه محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران
علی نظری دوست - دکترای تخصصی علوم محیط زیست، دانشیار و عضو هیئت علمی گروه محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

در این مقاله، که با هدف شناسایی و ارزیابی ریسک های حادث از عملیات ساختمانی سد صیدون انجام شده جهت شناسایی عوامل ریسک، نخست ریسک های احتمالی در پروژ های مشابه سد سازی مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین با بررسی منطقه مطالعاتی عوامل تولید ریسک مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا جهت اولویت بندی عوامل ریسک که می تواند بطور باالقوه تولید ریسک نماید، از روش دلفی استفاده شد. جهت ارزیابی ریسک زیست محیطی نیز ابتدا از روش آنالیز مقدماتی خطر (PHA) ریسک های مهم تعیین گردید و سپس با استفاده از پرسشنامه جهت تعیین میزان شدت، احتمال وقوع و اهمیت هر یک از ریسک های اصلی از نظر نخبگان آشنا با این طرح استفاده گردید و آزمو ن روایی و پایایی سنجی پرسشنامه ها و نتایج، به ترتیب به کمک مشورت با متخصصان و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ صورت گرفت . در مجموع 9 ریسک برای بررسی در این مطالعه موردی شناخته شد که نتایج به دست آمده از ارزیابی این ریسک ها به کمک رو ش های تاپسیس( TOPSIS) ، و مجموع ساده وزین (SOW) که از جمله روش های تصمیم گیری چند شاخصه(MADM) هستند استفاده گردید. در ادامه استراتژی های اولویت بندی ریسک ها، برای رفع تعارض بین نتایج دو روش از تکنیک میانگین رتبه ها (از روشهای ادغام) انجام شد . نتایج نشان داد که مهمترین ریسک ها در فاز ساختمانی، ریسک کاهش امنیت زیستگاه پرندگان در معرض انقراض و حمایت شده اولویت اول و ریسک های تشدید فرسایش خاک و تغییر ژئومورفولوژی منطقه و ریسک افت کیفیت زیستگاه خاکی به ترتیب دراولویت دوم و سوم معرفی شدند.

ارزیابی ریسک محیط زیستی، رو شهای تصمیم گیری چند شاخصه ، روش TOPSIS ، روش SAW، روش میانگین رتبه ها