ندا پورشهریاری کلشتری - دانشگاه آزاد اسلامی زنجان
ریحانه یاسمن - دانشگاه آزاد اسلامی زنجان

هیچ انسانی از معلولیت مصون نیست. امروزه هزاران انسان در سراسر دنیا از معلولیت رنج می برند و این واقعیتی است که جامعه بشری بیش از هر زمان دیگری آن را احساس می کند. خواسته معلولان از جامعه خود، داشتن حق حیات و یک زندگی تا حد امکان مستقل است. معلولان انتظار درک شدن از سوی جامعه و جذب شدن در فعالیت های اجتماعی را دارند. نیاز، نقص، تکامل، از جمله عواملی است که می تواند انگیزه ای در جهت رشد وشکوفایی انسان باشد. نیاز به معنای به دست آوردن راهی یا ساخت وسیله ای که معلول را در انجام امور زندگی یاری نماید یا سرعت ببخشد. نقص به معنای کمبود یا فقدان درجسم است که موجب شود انسان نتواند به راحتی و مستقل به انجام کارهایش بپردازد در سالهای اخیر طراحی فضاهای قابل دسترس برای همگان دغدغه ی متخصصین بوده است. با وجود علاقه ای که برخی نهادها به دسترسی و قابل زندگی بودن فضاها برای همگان نشان می دهند؛ تا کنون در کشور ما طرحی که نیاز های اکثریت افراد را برآورده نماید جا نیفتاده است. متاسفانه به مساله ی دسترسی و در حین طراحی و انتخاب روش طراحی اندیشیده نمی شود. به همین دلیل جا دارد که روش برخورد مناسب با مساله ی دسترسی که در سطح بین المللی به عنوان طراحی همگانی شناخته می شود، تبیین گردد. همیشه طراحان، برنامه ریزان محیط زیست شهری و تمام کسانی که به طور کلی طراحی یک شهر یا یک فضای شهری را برعهده داشتند از نگاه خود و یا از نگاه اکثریت به نیازمندی ها می نگریستند. که با یکپارچه سازی محیط زیست شهری می توان دو مقوله تحرک (پویایی) و قابلیت دسترسی را برای تمام اقشار جامعه بوجود آورد تا هر کسی قادر باشد به طور آزادانه در فضاهای شهری قدم گذارد، با توجه به پژوهش های انجام گرفته در کشورهای پیشرفته دو مقوله تحرک و قابلیت دسترسی در فضاهای شهری بایستی زیربنا و اساس طراحی محیط زیست قرار گیرند و بدین طریق با یکپارچه سازی طراحی شهری می توان شیوه زندگی معلولان را ارتقاء بخشید.

معلول جسمی و ذهنی، معلولیت، مناسب سازی محیط زیست شهری