منا اسفندیاری - کارشناسی ارشد هواشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، مدرس دانشگاه جامع علمی کاربردی جهاد کشاورزی همردان

در پژوهش حاضر به منظور بررسی و مقایسه مشخصه های دوره خشکی در استان های شمالی ایران، از داده های مربوط به ایستگاه های بیرجند و مشهد (شمال شرق) رامسر و رشت (شمال) و ارومیه و تبریز (شمال غرب) استفاده گردید. داده هایم ورد استفاده از این پژوهش شامل، مقادیر بارش و درجهحرارت متوسطم اهانه و سالانه در یک دوره 30 ساله طی سال های 1976 تا 2005 از سازمان هواشناسی کشور دریافت گردید. در این بررسی با استفاده از منحنی آمبروترمیک و کلیماگراف به برسی مشخصه های دوره خشکی در هر کدام از ایستگاه های مورد مطالعه و سپس به مقایسه نتایج آنها با یکدیگر پرداخته شد. نتایج نشان داد که شروع دوره خشکی از ماه آوریل در شمال شرق کشور به ماه می در شمال غرب کشور تغییر می کند و خاتمه دوره خشکی از اواسط ماه اکتبر در شمال غرب کشور به ماه نوامبردر شمال شرق کشور می رسد در شمال کشور نیز تنها در یک ماه سال (جولا) دوره خشکی دیده می شود. کلیماگراف های ایستگاه های تبریز و ارومیه و همچنین مشهد و بیرجند نشان دهنده تغییرات شدید دما درطول سال می باشند که البته کلیماگراف های ایستگاه های مشهد و بیرجند نشان از آن دارند که در این دو ایستگاه تغییرات بارندگی کمی بیشتراز ایستگاه های تبریز و ارومیه است. کلیماگراف های ایستگاه های رشت و رامسر نشان دهنده شرایط آب و هوایی تقریبا ثابت تری هم به لحاظ دمایی و هم به لحاظ بارشی می باشند. بنابراین در شمال شرق وش مال غرب کشور درطول سال تغییرات شدید دمایی دیده می شود. تغییرات بارندگی درط ول سال نیز در شمال شرق کشور بیشتر از شمال غرب است. در شمال کشور نیز نه تغییراتش دید دمایی و نه تغییرات شدید بارشی دیده می شود.

دوره خشکسالی، منحنی آمبروترمیک، کلیما گراف، ضریب خشکی دومارتن، شمال ایران