کامبیز روشنایی - استادیار گروه زیست شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم
حسین نیکزاد - دکتری علوم تشریح و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی کاشان
فاطمه غریبی - دانشجوی کارشناسی ارشد زیست شناسی جانوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم

مقدمه: سیکلوفسفامید علیرغم کاربردهای درمانی بسیار از جمله ضد سرطان بودن و تضعیف کننده سیستم ایمنی بدن به خصوص در کنترل رد عضو پیوندی دارای عوارض چندی است یکی از عوارض این دارو ایجاد التهاب در اندام های مختلف بدن از جمله کبد و کلیه می باشد بدین منظور مطالعه حاضر با هدف بررسیت اثیر عصاره هیدروالکلی زنجبیل بر تغییرات التهابی کلیه موشه ای صحرایی نژاد ویستارت یمار شده با سیکلوفسفامید انجام شده است. روش: در این مطالعه 40 سر موشصحرایی نژاد ویستا در چهار گروه 10 تایی به طور تصادفی توزیع شدند و بر روی سه گروه آنها عمل آزمایشی صورت گرفت. گروه دیگر نیزبه عنوان گروه شاهد در نظر گظرفته شد. میزان التهاب در چهار بخش کلیه شامل کورتکس، توبول، گلومرول و مدولا بررسی شد و در چهار درجه بدون التهاب، التهاب خفیف، متوسط و شدید درجه بندی گردید. همچنین عملکرد کلیه با استفاده از میزان اوره و کراتینین موجود در ادرار موش ها اندازه گیری شد. یافته ها: یافته ها نشان می دهند که سیکلوفسفامید موجب بروز التهاب در قسمت های مختلف کلیه شده زنجبیل با دوز 300 موجب کاهش التهاب و با دوز 600 تاثیر معناداری در کاهش التهاب نداشته است. همچنین التهاب تاثی معناداری بر روی عملکرد کلیه (میزان اوره و کراتینین موجود در ادرار) ندارد. بحث و نتیجه گیری: یکی از فرآورده های متابولیسم سیکلوفسفامید آکرولین بوده که موجب افزایش رادیکیال آزاد و در نهایت تولید مدیاتورهای پیش التهابی شده و باعث التهاب می گردد. گیاه زنجبیل به دلیل داشتن آنتی اکسیدان فراوان و به واسطه کاهش رادیکال های آزاد می تواند به عنوان یکی از عوامل کاهش دهنده التهاب مورد اشاره قرار گیرد.

سیکلوفسفامید، التهاب، کلیه، زنجبیل