محسن رنجبر - عضو هیات علمی واستادیار گروه جغرافیای دانشگاه آزاداسلامی واحد شهرری

رشد فزاینده شهرنشینى وتوجه به الگوى جغرافیاى فراغت در دهه هاى اخیر سبب شده است که توجه به صنعت توریسم به عنوان بزرگترین ومتنوعترین صنعت وبعنوان ضرورى ترین هدف مورد توجه بسیارى از کشورها قرار گیرد.بسارى از کشورها این صنغت پویا را به عنوان منبع اصلی درآمد,ایجاد اشتغال ,رشد بخش خصوصى وتبادلات فرهنگى وانسانى وتوسعه ساختار زیربنایى می دانند. ازآنجاییکه که توسعه چند بعدى است وسطوح اقتصادى , اجتماعی,فرهنگی,سیاسى وحتى فضایى را شامل مىشود.لذ ا درتوسعه توریسم باید به محدودیتهاى استفاده از منابع طبیعى توجه شود وبا توجه به پتانسیله اى مناطق , محدودیته ا شناسایى و مرتفع شود ,چر ا که بازدهى آن درکوتاه مدت بسیار سریع است. تردیدى نیست که همه کشورهاى جهان دررقابتى تنگا تنگ در پى بهره گیرى از مزایای اقتصادى,اجتماعى,فرهنگى وبویژه دریافت سهم بیشترى از درآمد وبالابردن سطح اشتغال ناشى از بهینه سازى این صنعت در کشورهاى متبوع خود هستند . بى تردید مسایل مربوط به بهبود کیفیت که آینده جهانگردى در گرو آن است در کانون و قلب پایدارى قراردارد. در عصر جهانى شدن که زمان بر فضا غالب شده, هر گونه بهره بردارى غیر منطقى ونامتوازن از مواهب طبیعى تشدید کننده نابرابریهاست وزوال تدریجی منابع رابه دنبال خواهدداشت. استان همدان , بدلیل محیط طبیعى منحصر بفرد وفعال بودن حیاط اجتماعی آن ووجود آثار تاریخى متنوع وجذاب و با در نظرگرفتن جاذبه های گوناگون طبیعی ,تاریخی,فرهنگی وامکانات تفریحی تفرجی ,استان همدان و بویژه انتخاب شهر همدان به عنوان منطقه نمونه پایگاه اصلی (پایلوت)اجرای طرح ملی توسعه گردشگری ایران، از سوی WTO و نیز قرارگرفتن در شاهراه دسترسی به استانهای غربی کشور ونزدیکی به تهران مىتواند یکى از کانونهاى توسعه این صنعت روبه رشد جهانی قرار گیرد وسهم بسزایی در ارز آوری به داخل کشور داشته باشد. محور اصلى این مقاله بررسی بررسی راهبردهای گردشگری استان همدان در سند آمایش سرزمین در بخش اکوتوریسم و درراستاى تحقق توسعه پایدار وبرمبناى بررسى ویژگى مجموعه های جغرافیایى تشکیل دهنده سرزمین میباشد.بنابراین در این تحقیق سعی شده است ضمن بررسی فرصتها و چالشهای پیش روی توسعه اکوتوریسم با استفاده از مدل (Strengths, Weakness, Opportunities, Threats) SWOT راهبردهای لازم و بر مبنای توان اکولوژیک آمایش توریسم منطقه ای ارائه شود.

توریسم، آمایش سرزمین، همدان، توسعه پایدار، اکوتوریسم