آزاد ابراهیمی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد
سلیمان محمدی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی
منصور سهرابی - عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد
کیوان فتوحی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی

به منظور بررسی روابط بین صفات در ژنوتیپ های جو تحت شرایط نرمال و تنش انتهای فصل 49 ژنوتیپ جو در آزمایشاتی در قالب طرح بلوک های ناقص (لاتیس متعادل) در دو تکرار در سال زراعی 91-90 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی میاندوآب انجام گرفت. دو آزمایش جداگانه در شرایط کامل آبیاری و قطع آبیاری در مرحله سنبله دهی بطور جداگانه اجرا شد. نتایج آزمایش نشان داد در شرایط نرمال بین عملکرد دانه و صفات طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، درصد پروتئین، وزن هکتولیتر، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت همبستگی معنی داری وجود داشت در شرایط تنش کم آبی علاوه بر صفات مذکور عملکرد دانه با صفات ارتفاع بوته، طول پدانکل و تعداد سنبله در متر مربع نیز همبستگی مثبت و معنی داری را ن شان داد. همچنین تجزیه رگرسیون گام به گام صفات مشخص نمود تحت شرایط نرمال رطوبتی صفات عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و ارتفاع در حدود 99% از تغییرات عملکرد دانه را توجیه نمود (R(2)=99/6) اما تحت شرایط کم آب بالاترین تغییرات عملکرد دانه را صفات عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و طول پدانکل توجیه نمود (R(2)=99/2). در نهایت تجزیه علیت صفات در دو شرایط نشان داد عملکرد بیولوژیک بالاترین اثر مثبت و مستقیم را بر عملکرد دانه دارد و به عنوان صفت مؤثر بر عملکرد دانه در هر دو شرایط شناخته شد.

جو، همبستگی صفات، تجزیه علیت