عادله صداقت - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده معماری و هنردانشگاه گیلان
مژگان خاکپور - استادیار دانشکده معماری و هنردانشگاه گیلان

دوره پهلوی اغازتغییروتحولات وسیع درهمه زمینه ها ازجمله خصوصیات اجتماعی ومعماری بوده است این تغییروتحولات دردوره قاجارشروع شدودردوره پهلوی اول به اوج خودرسید دراین زمان معماری تحت تاثیرگرایشات متعددی قرارگرفت که ازمهمترین آنها باستان گرایی بوده است ازشاخص ترین بناهایه دولتی که بااین نحله ی فکری تبلور یافت کاخ شهربانی سابق وزارت امورخارجه فعلی است به همین دلیل به عنوان شاخص ازاین گروه موردمطالعه قرارگرفته شد تا ضمن تبیین ویژگیهای اثرزمینههای شکل گیری و چگونگی تاثیر شرایط اجتماعی برآن بررسی شود روش تحقیق دراین مقاله توصیفی تحلیلی است و اطلاعات لازم براساس مطالعات اسنادی گرداوری شده است دراین دوره به دلایل سیاسی و اجتماعی به ملی گرایی و تکیه برسبقه ی تاریخی ایران توجه ویژه شده و این بنا برمبنای تفکرات باستان گرایی درراستای تاکید برهویت ملی طراحی و اجرا گردیده است تحلیل خصوصیات کالبدی عمارت بیانگروجود نشانه های متعددی ازمعماری باقی مانده ازدوران هخامنشی و به خصوص بناهای تخت جمشید است این ساختمان ازیک سو به لحاظ عملکردویژه ی آن بیان کننده قدرت دولت و چرخش رویکرددولت محوری برای انجام امور بوده است که تشکل اداری رابه منصه ظهوررسانیده و ازسوی دیگر نشان ازسلطه نمادین حکومتی دارد که در سه ایتم کارکردبنا ویژگیهای نمادین بنا وموقعیت استقرار آن ظهوریافته است

معماری پهلوی اول ، غرب گرایی ، باستان گرایی ، کاخ شهربانی