مجید پورسعیدی - کارشناسی ارشد فرآوری مواد معدنی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
احسان ارغوانی - پژوهشگر مرکز تحقیقات فرآوری مواد کاشیگر
محمود حکمتی - سرپرست کنترل فرآیند مجتمع مس شهربابک
صمد بنیسی - استاد دانشگاه شهید باهنر کرمان، دانشکده فنی، بخش مهندسی معدن

یکی از مهم‌ترین تجهیزاتی که برای طبقه‌بندی ذرات در ابعاد ریز (150-15 میکرون) در مدارهای آسیاکنی مورد استفاده قرار می‌گیرد، هیدروسیکلون است. متغیرهای مستقل در عملکرد هیدروسیکلون‌ها درصدجامد، فشار، دبی خوراک، و خصوصیات هندسی آن در نطر گرفته می‌شود. متغیرهای وابسته نیز شامل حد جدایش، دقت جدایش و بازیابی آب به ته‌ریز می‌باشد. برای پیش‌بینی متغیرهای وابسته در هیدروسیکلون، چندین مدل تجربی ارائه شده است. از جمله این مدل‌ها که در مقیاس صنعتی بکار می‌روند، مدلهای ( Plitt و Nageswararao (Rao می‌باشند. در این بررسی برای مقایسه این مدل‌ها در مقیاس صنعتی، از داده‌های کارخانه پرعیارکنی مس شهربابک استفاده شد. برای استفاده از مدل‌ها، ابتدا ضرایب کالیبراسیون آن‌ها در شرایط عملیاتی معینی (فشار هیدروسیکلون kPa 121 و درصد جامد خوراک ورودی 48) محاسبه شدند. پس از کالیبراسیون مدل‌ها در شرایط عملیاتی متفاوت با قبل، متغیرهای وابسته هیدروسیکلون پیش‌بینی شد و با داده‌های واقعی حاصل از نمونه‌برداری مقایسه شدند. با مقایسه پیش‌بینی هر دو مدل با مقادیر واقعی، مشخص شد که خطای مدل Plitt برای پیش‌بینی d80 (اندازه 80 درصد عبوری) سرریز و d50c (حد جدایش تصحیح شده) هیدروسیکلون به ترتیب 11/7 و 8 درصد کمتر از مدل Rao است. همچنین ضرایب کالیبراسیون بدست آمده برای مدل Plitt نسبت به مدل Rao به 1 نزدیک‌تر بود که نشان‌دهنده تخمین دقیق‌تر پارامترهای عملیاتی هیدروسیکلون توسط مدل Plitt است. مجموع مربعات خطا برای پیش‌بینی درصد مانده روی سرند دانه‌بندی سرریز در مدل Plitt ، 68% کمتر از مدل Rao به دست آمد

هیدروسیکلون ، Plitt و Nageswararao ، کارخانه پرعیارکنی مس شهربابک