مرضیه رئیسی نافچی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات هرمزگان
مجتبی صانعی - دانشیار پژوهشی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
سیروس ارشادی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات هرمزگان

پیش بینی آبشستگی در بستر، یکی از مسائل قابل اهمیت درهیدرولیک می باشد. هر ساله هزینه های سنگینی برای کنترل و جلوگیری از آبشستگی در پایین دست سازه های آبی صرف می شود از این رو پیش بینی آن قبل از ساخت سازه امری ضروری برای هر طرحی می باشد، گسترش این پدیده می تواند پایداری سازه را به خطر اندازد ضمن اینکه تجمع مواد فرسایش یافته با تغییر رقوم پایاب بر عملکرد خروجی سازه تأثیر می گذارد. در تحقیق حاضر به بررسی آزمایشگاهی روند تغییرات زمانی پروفیل آبشستگی در مدل دریچه با پارامترهای هیدرولیکی و هندسی جریان پرداخته شده است. با شبیه سازی فیزیکی پروفیل حفره ابشستگی و تپه ایجاد شده پایین دست حفره در زمان های مختلف ثبت شد مطابق با نتایج به دست آمده روند آبشستگی در زمان اولیه زیاد و به تدریج به طور قابل ملاحظه ای کاهش یافته است، همچنین پروفیل طولی بی بعد آبشستگی، مستقل از زمان است، روابط بدست آمده برای محاسبه ابعاد آبشستگی از هم پوشانی قابل توجه ای نسبت با داده های مشاهداتی برخورداربا متوسط خطای مطلق است ، در نهایت با برازش منحنی داده های آزمایشگاهی رابطه ای با ضریب تعیین 913 /.= R2نسبی 14 % به دست آمد.

آبشستگی،عمق پایاب،تغییرات زمانی،مدل آزمایشگاهی