امیرمحمد معززی مهرطهران - پژوهشگر دکتری مرمت ابنیه و بافت های تاریخی، دانشکده مرمت، مدرس دانشگاه هنر اصفهان، مدیر پژوهش دانشگاه جامع علمی کاربردی شهرسازی، نوسازی و ب
محمد مسعود - استادیار دانشکده معماری و شهرسازی و معاون آموزشی دانشگاه هنر اصفهان

بافت های تاریخی و آثار کهن هر منطقه، میراث فرهنگی و عامل جاودانه شدن فرهنگ آن منطقه و پاسخگوی نیاز مردم به هویت ملی و تاریخی خود می باشند. آثار تاریخی و بافت های کهن شهری طی سالیان سال، به عنوان تجسم کالبدی فرایندهای اجتماعی و فرهنگی ساری و جاری در جامعه و به عنوان جزئی از فرهنگ جامعه، با زندگی مردم پیوندی ناگسستنی برقرار کرده و این امر ضرورت حفظ و احیاء و توجه به این سرمایه فرهنگی را محسوس می نماید. با توجه به اینکه هدف از نوشتار حاضر، بازخوانی مفاهیم و شرایط حاکم بر جریان مرمت و حفاظت شهری است، بررسی رویکردها، سیاست ها و اقدامات در مواجهه با آثار و بافت های تاریخی، از گذشته تا به امروز، علاوه بر اینکه چگونگی توجه به آثار تاریخی را معین می کند، بازگو کننده شیوه های مداخله و همچنین معایب و محاسن آنها نیز می باشد، که این خود، ما را به سمت اتخاذ شیوه مناسب رهنمون می کند. بر این اساس مقاله حاضر، به روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از مطالعات اسنادی به بررسی سیر تحول جریان مرمت و حفاظت شهری و بیان دیدگاهها و رویکردهای مختلف می پردازد؛ در نهایت رویکردهای متاخر این جریان که همانا بازآفرینی جامع شهری و نوزایی شهری است، معرفی گردیده است. این مطالعه نشان می دهد که در رویکرد نوین حفاظت، جامع نگری در توجه به ارزش ها و همچنین توجه به محیط تاریخی به عنوان یک ثروت اقتصادی و اجتماعی و نیز یک منبع فرهنگی عظیم به عنوان اصول محوری مطرح اند.

حفاظت شهری، بازآفرینی شهری، رویکردها، منشورها