زهرا بهادران - محقق مرکز تحقیقات تغذیه و غدد درونریز، پژوهشکده علوم غدد درون ریز و متابولیسم، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
پروین میرمیران - دانشیار دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی، سرپرست مرکز تحقیقات غدد درونریز، پژوهشکده علوم غدد درون ریز و متابولیسم، دانشگاه علوم پزشکی شهی
سحر میرزایی - محقق مرکز تحقیقات تغذیه و غدد درونریز، پژوهشکده علوم غدد درون ریز و متابولیسم، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
فریدون عزیزی - استاد، رئیس پژوهشکده علوم غدد درونریز و متابولیسم، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی،

مقدمه و هدف: مصرف بی رویه میان وعده های با دانسیته بالای انرژی، و خصوصا تغییرات نامطلوب در الگوی میان وعده های غذایی، شامل افزایش اندازه سروینگ، افزایش محتوای شیرین کننده ها، نمک، چربی، چربی اشباع و ترانس، یکی از نگرانیهای عمده در زمینه شیوع روند هشدار دهنده چاقی، اضافه وزن و اختلالات متابولیکی در سراسر دنیاست. مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر مصرف میان وعده های ناسالم بر کیفیت رژیم غذایی در بزرگسالان تهرانی انجام گردید. روش مطالعه: مطالعه حاضر در قالب مرحله سوم مطالعه قند و لیپید تهران (86-1384) بر روی 1476 مرد و زن بزرگسال تهرانی صورت پذیرفت. رژیم غذایی معمول افراد با استفاده از یک پرسشنامه بسامد خوراک نیمه کمی، پایا و روا در ابتدای مطالعه ارزیابی شد. انرژی دریافتی روزانه از انواع شکلات، آبنبات، شیرینیها، کیک و بیسکویت صنعتی، کراکرها، چیپس و پفک به عنوان میان وعده های ناسالم محاسبه شد. میانگین دریافت انرژی، دانسیته انرژی رژیم غذایی، درشت مغذی ها، ریز مغذی ها، و گروه های غذایی درچارکهای مصرف میان وعده های ناسالم با استفاده از آزمون آنالیز کووریانس با تعدیل اثر سن، جنس و انرژی دریافتی روزانه مقایسه گردید. یافته ها: میانگین سن شرکت کنندگان مطالعه 12/3 ±37/8 سال بود و 39% شرکت کنندگان در مطالعه مرد بودند. میانگین انرژی دریافتی از میان وعده های ناسالم در چارک اول تا چهارم به ترتیب 5 ±41، 5 ± 92، 5 ± 160 و 5 ± 361 کیلوکالری در روز بود. انرژی دریافتی روزانه، دانسیته انرژی رژیم غذایی و نیز دریافت چربی و سدیم در چارک چهارم بالاتر بود (p کمتر از 0/05). روند کاهشی معنی داری در دریافت کربوهیدرات، کلسیم، روی، سلنیم، و فیبر رژیم غذایی، به موازات افزایش مصرف میان وعده های ناسالم مشاهده شد (p کمتر از 0/05). افرادیکه در بالاترین چارک دریافت انرژی از میان وعده های ناسالم قرار داشتند مقادیر کمتری غلات کامل، سبزیجات و لبنیات مصرف میکردند (p کمتر از 0/05). نتیجه گیری: یافته های حاضر نشان میدهد مصرف بالای میان وعده های ناسالم تاثیرات نامطلوب بر الگوی دریافت گروههای غذایی و مواد مغذی مورد نیاز بدن دارد.

میان وعده های ناسالم، میوه، سبزیجات، غلات کامل، فیبر غذایی