آیدا احمدزاده حشمتی - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، دانشگاه شهید باهنر کرمان
قاسم محمدی نژاد - دانشیار پژوهشکده باغبانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
پوران گلکار - استادیار اصلاح نباتات، پژوهشکده بیوتکنولوژی دانشگاه صنعتی اصفهان

در این مطالعه به منظور بررسی تحلیل ارتباط عملکرد دانه گلرنگ با سایر صفات زراعی با استفاده از همبستگی ساده و تجزیه ضرایب مسیر انجام شد. آزمایش در سال زراعی 1390-1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان اجرا شد. در این آزمایش 100 فرد F2 مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل همبستگی ساده و تجزیه مسیر به منظور تعیین روابط بین صفات زراعی و تخمین اثرات مستقیم و غیرمستقیم صفات زراعی روی عملکرد دانه صورت گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده همبستگی های مثبت و معنی داری بین عملکرد دانه در بوته با همه صفات به جز صفت وزن هزار دانه و شاخص برداشت و همبستگی منفی بین تعداد دانه در غوزه و تعداد غوزه در بوته وجود داشت. نتایج رگرسیون مرحله ای برای عملکرد دانه نشان داد که تعداد غوزه در بوته، تعداد دانه در طبق و وزن هزار دانه 83 درصد از تنوع عملکرد دانه را توجیه کردند. طبق نتایج تجزیه مسیر، عملکرد دانه عمدتاً تحت تأثیر تعداد غوزه در بوته، تعداد دانه در غوزه و وزن هزار دانه تعیین می شود و این صفات اثرات مستقیم معنی دار زیادی روی عملکرد دانه دارند. به طور کلی می توان نتیجه گیری نمود که سه صفت تعداد غوزه در بوته، تعداد دانه در غوزه و وزن هزار دانه به ترتیب از اهمیت نسبی بیشتر ی در تعیین عملکرد دانه گلرنگ برخوردارند و این اجزای عملکرد می توانند به عنوان شاخص انتخاب در برنامه های به نژادی این گیاه مورد استفاده قرار گیرند.

گلرنگ، همبستگی، تجزیه مسیر، رگرسیون مرحله ای، عملکرد دانه