سارا چمانه فر - دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
حسین وارسته مرادی - استادیار گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
عبدالرسول سلمان ماهینی - دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سرور کریمی - دانش آموخته کارشناسی ارشد محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

نابودی زیستگاه یکی از اصلی ترین عوامل تهدیدکننده گونه ها محسوب می شود، به طوری که تا سال 1980 میلادی حدود 30 درصد انقراض گونه ها به تخریب و انهدام زیستگاه های حیات وحش نسبت داده شده است. بررسی ویژگی های بوم شناختی حیات وحش نقش مهمی در مدیریت گونه ها و زیست گاه های آنها دارد و تصمیم گیری در مورد شیوه مدیریتی مناسب ، تنها با مشخص شدن نیازهای بوم شناختی یک گونه و مدیریت زیستگاه آن امکان پذیر است. در این مطالعه مطلوبیت ریستگاه پاییزه دارکوب سیاه (Dryocopus martius) در پارک ملی گلستان و جنگل شصت کلاته گرگان مورد بررسی قرار گرفت. مشخصه های زیستگاهی تیپ پوشش جنگلی و ویژگی های ساختاری پوشش گیاهی به همراه داده های حضور و عدم حضور پرنده در هر یک از 112 پلات نمونه برداری در پارک ملی گلستان و 103 پلات نمونه برداری در جنگل شصت کلاته گرگان به شعاع 25 متر ثبت گردید. بر اساس نتایج به دست امدهف این پرنده زیستگاه های جنگلی با پوشش گیاهی کهن سال همراه با درختان قطور و مرتفع با گونه غالب بلوط (در پارک ملی گلستان) و گونه راش (در جنگل شصت کلاته گرگان) را ترجیح می دهد. نتایج حاصل از تحلیل آماری نشان داد که بدون درنظر گرفتن نوع گونه درختی، تعداد درختان خشکه دار و تعداد درختان مرتفع با قطر برابر سینه زیاد، مهم ترین عوامل حضور گونه در فصل غیر تولیدمثلی (پاییز ) است. بنابراین با توجه به وابستگی گونه های نظیر دارکوب سیاه به زیستگاه های جنگلی دست نخورده و کهن سال، کنترل بهره برداری شدید از چنین زیستگاه هایی برای حفاظت این قبیل گونه ها امری ضروری است.

مطلوبیت زیستگاه، دارکوب سیاه، مشخصه های زیستگاهی