کمال سعیدی محمودآبادی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری از دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر
مهروش کاظمی شیشوان - دکتری معماری عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر

رابطه تنگاتنک انسان و محیط مدتهاست که بخشی جدایی ناپذیری از تحقیقات معماری است.معماری به عنوان یک حرفه، مسئول ایجاد محیطی است که برطرف کننده نیازهای همه نوع از کاربران باشد . افراد با نیازهای خاص نباید از چنین تطبیقی استثنا باشند. در طی پژوهشهایی که توسط محققین ایرانی صورت گرفته به طور دقیق از هر 77 کودک در جهان، 1 کودک مبتلا به بیماری اوتیسم متولد می شودو به نظر میرسد این آمار رو به افزایش است؛ و درایران نیز از هر 1000 کودک متولد شده متاسفانه 4 کودک مبتلا به این بیماری است. ولی با وجود بروز قریب به اتفاق آن، متاسفانه جامعه معماری محروم ازهرگونه استاندارد و ضوابط ساختاری و فیزیکی برای مراکز مخصوص بیمار اوتیسم است و متاسفانه پژوهش زیادی در زمینه اوتیسم انجام نشده است .فضاهای درمان وآموزشی مختص این کودکان به صورت تخصصی فقط در معدودی از کشورها نظیر آمریکا و آلمان به کار گرفته می شوند، ولی در ایران به دلیل عدم آشنایی با اوتیسم فقط یکی دو مکان آموزشی غیراستاندارد با تغییر کاربری ساختمانی و تبدیل آن به این مراکز در تهران دایر است که به هیچ وجهجوابگوی کودکان بیمار نیست و شهرستان ها هم فاقد این امکانات هستند . از این رو هدف از این مقاله ،مطالعه روی قشری از جامعه است که شاید کمترمورد توجه قرار گرفته اند و همین طور به دست آوردن ضوابط واستانداردهایی مدون که پاسخگوی نیازهای این کودکان باشد.. در این مقاله در مورد کودکمبتلا به بیماری اوتیسم ،ضوابط طراحی ، نحوه طراحی فضای بازی و لزوم ایجاد گوناگونی و تنوع در طراحی فضاها و در پایان پیشنهادات طراحی در جهت افزایش رشد خلاقیت و مهارت کودک اوتیسمی بحث شده است. روش تحقیق در این مقاله مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و مطالعات میدانی است و نتیجه حاصل از این پژوهش بیانگر این است که فضاهای آموزشی و توان بخشی برای کودکان اوتیسم باید دارای پتانسیلهای لازم بر پایه شناخت ویژگیهای روحی، روانی و رشد آنها بوده و از فضاهای متنوعی برخوردار باشد و استفاده از عناصر ، رنگها و شکل های متنوع و گوناگون در طراحی فضاهای داخلی و خارجی یرای به چالش کشیدن ذهن کودک اوتیسم بیش از یک کودک نرمال ضرورت دارد

کودکان اوتیسم ، طراحی فضاهای آموزشی و درمانی ، اصول و ضوابط معماری