صدیقه یوسف نعنایی - کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

قبیله Ononideae در ایران از سال 1378 تا 1379 مطالعه شد. با استفاده از نمونه های گیاهی هرباریومی و نمونه های جمع آوری شده از طبیعت، شرح قبیله، جنس و گونه های موجود در ایران و پراکندگیجغرافیایی آنها تهیه شد. در مجموع 1 جنس و 7 گونه و سه زیر گونه از این قبیله در ایران شناسایی شد که شامل دو فرم زیستی علفی و بوته ای می باشند و در نواحی رویشی ایرانی-تورانی،خزری، زاگرسی وخلیج عمانی پراکنش دارند. از مهمترین ویژگیهای این تیره وجود گو شوارکهای متصل به دمبرگ و پرچمها با میله هایی که همگی یا بطور متناوب پهن شده ، میله های بلند با بساک پایه چسب و و میله های کوتاه ، یا بساک پشت چسب می باشد. گونه Ononis Spinosa subsp leiosperma کونه ای چند ساله و خار دار است که با نام فارسی شصت انگشت یا خار خر و نام عربی عجرمه یا شبرق شانک که از نظرخواص دارویی در طب سنتی مورد استفاده می باشد و دارای چند نوع گلوکوزید به نامهای اونون، اونونین ، یک نوع الکل به نام اونونول ، تانن و کمی سیتریک اسید می باشد ریشه این گیاه صفرا بر و مدر بوده و در موارد التهابهای مثانه، ورم کلیه که ناشی از وجود سنگ کلیه است و استسقا ، یرقان و رماتیسم مزمن و ضد عفونی حلق و گلو و آنژین و همچنین برای ضد عفونی کردن پوست و رفع اگزما، جرب و خارش وناراحتی های پوستی به کار می رود همچنین گونه O.arvensis L. از دیگر گونه های دارویی بوده که به عنوان صفرابر، بند آورنده خون، بهبود سیستم لنفاوی،مدر( دیورتیک)، کاهش سردرد،درمان رماتیسم، عفونتهای پوستی و دفع سنگهای کلیه و بهبود سیستم لنفاوی استفاده می شود

شصت انگشت، خار خر وO.arvensis L ، Ononis spinosa subsp leiosperma: