منصور کلانتر - دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد،گروه گیاه پزشکی ،یزد،ایران
علیرضا خوانین زاده - مربی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه یزد

امروزه تکنیک های کشت بافت گیاهی از تحول چشمگیری برخوردار شده و نقش تعیین کننده ای در ازدیاد انواع گونه های درختی، درختچه ای و علفی دارند. مزایایی از قبیل سهولت تکثیر، حفظ ثبات ژنتیکی، عدم محدودیت زمان و مکان و غیره باعث شده است، این گرایش از بیوتکنولوژی اهمیت ویژه ای داشته باشد. در این تحقیق خیار گلخانه ای به دلیل هزینه های زیاد واردات بذر و تقاضای روز افزون آن ، جهت تکثیر غیر جنسی به روش ریز ازدیادی انتخاب گردید. به منظور بررسی و تشخیص محیط کشت مناسب محیطهای کشت ، MS ، 1/MS2 در مرحله شاخه زایی مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور با استفاده از طرح آماری فاکتوریل و اعمال تیمارهای BAP درچهارسطح شامل 2mg/l و 5/ 1و 1 و 5/ 0 و NAA در سه سطح شامل 0/2mg/lو 1/ 0 و 0 و با سه تکرار، اثر هر کی از محیط ها و تنظیم کننده های رشد گیاهی در مرحله ی شاخه زایی مورد بررسی قرار گرفت. ریز نمونه ها از مریستم انتهاییجوانه های انتهایی گیاه انتخاب گردیدند و جهت ضدعفونی ریز نمونه ها از الکل 96 درصد،واتیکس 15 درصد و شتسشو در مراحل زمانی مختلف استفاده شد. تحزیه و تحلیل آماری نتایج با استفاده نرم افزار SAS نشان داد که محیط کشت ۲/MS۱ عملکرد بهتری در محله شاخه زایی می باشد؛ همچنین از تیمار غلظت بالای هورمون BAP (دو میلی گرم درلیتر) بدون NAA ( صفر میلی گرم در لیتر) در مرحله ی شاخه زایی بهترین نتیجه بدست آمد.

خیار گلخانه ای،ملیتا، کشت بافت، ریز ازدیادی، شاخه زایی