روح الله پاسبان - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری
داود محمودی - کارشناسی ارشد شهرسازی

بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری بخش اعظمی از سطح شهرهای کشور را تشکیل می دهند. این بافت ها از یک سو از طیف گسترده ای از مشکلات کالبدی، عملکردی، ترافیکی و زیست محیطی رنج می برند و برای کل گسترده شهر یک تهدید جدی به شمار می آیند و از سوی دیگر مهمترین پتانسیل شهرها برای استفاده از زمین جهت اسکان جمعیت، تأمین فضاهای باز و خدماتی و نیز بهبود محیط زیست محسوب می گردند. برخی از متخصصین امور شهری بر این باورند که مواجهه با بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری می باید پس از شناخت و دسته بندی انواع بافت های مذکور و تدوین شیوه های مواجهه با هر یک صورت پذیرد که این امر بواسطه تعدد و تنوع بافتهای فرسوده و طیف گسترده ای از اقشار جامعه با ویژگی های متنوع اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی تنها ساماندهی بافتهای مذکور را به تعویق می اندازند. از سوی دیگر همین تنوع و تطور بافتها و اقشار ساکن، ضامن تنوع، برجستگی و منحصر به فرد بودن سیمای شهری محدده های موردنظر خواهد بود. بررسی ماهیت طرحهای ساماندهی، نوسازی بهسازی این طرحها را در زمره طرح های تفضیلی ویژه ای قرار میدهد که برای محدوده مورد مطالعه تهیه می گردد اما روند تهیه طرحهای تفضیلی در گذشته بواسطه نگرش بخشی، از بالا به پایین و بدون بازخورد و نقش مردم در فرآیند برنامه ریزی و تهیه طرحها، موجب شده است که طرحهای مذکور به اهداف موردنظر دست نیابند. بررسی تجارت طرحهای شهری موفق در دنیا حاکی از بکارگیری الگوهاییست که با بهره گیری حداکثر از مشارکت مردم، بکارگیری راه حل های متعدد و متنوع در مواجهه با مسائل چند وجهی و استفاده از بازخوردهای متعدد و اصلاح تصمیمات به برنامه ریزی و طراحی منطقی و هماهنگ با خواستهای گروه های ذینفع و ذینفوذ می انجامد. الگوهای مذکور در برگیرنده هفت مرحله اصلی زیر هستند که مشارکت مردم در کلیه مراحل زیر نمود دارد 1-شناخت 2- تدقیق و تدوین اهداف 3- پیشنهاد 4- ارزیابی 5- تصمیم گیری 6- اجرا 7- نظارت

بافت فرسوده، طرح تفضیلی ویژه بافت فرسوده، مشارکت مردم