علی صفاریان - دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد
سید محسن حسام زاده حجازی - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، بانک ژن
محمد حسن عصاره - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

جنس Salsola با داشتن 40 گونه در ایران و 506 گونه در دنیا، یکی از مهم ترین گیاهان خانواده Chenopodiaceae می باشد که نقش مهمی در تعلیف دام و احیاء کویر دارد . برای بررسی سیتوژنتیکی از سیستم آنالیز تصویری استفاده شد . بدین منظور، بذر چهار گو نه مختلف کشت گردید و پس از جوانه زنی از مریستم انتهایی ریشه برای مطالعه کاریوتیپی استفاده شد . تعداد کروموزوم های پایه در گون ههای مورد بررسی X=9 (سه گونه دیپلوئید و یک گونه تتراپلوئید ) بود. براساس جدول دو طرفه Stebbins گونه های S. imbricata،S. crassa و S. dendroides در گروه 1A و گونه S. tomentosa در گروه 1B قرار گرفتند . پلات گونه ها بر اساس دو پارامتر A1 و A2 و کلاس های تقارنی جدول استبینز نتایج مشابهی را نشان داد. تجزیه واریانس داده های حاصل از کلیه صفات مورد مطالعه در قالب طرح کاملاً تصادفی نامتعادل نشان دهنده اختلاف آماری در سطح 1% برای سه صفت طول بازوی بلند (LA)، طول بازوی کوتاه (SA) و طول کل کروموزوم (TL) است. تجریه به مؤلفه های اصلی نشان داد که دو مؤلفه اول نزدیک به 100 در صد از واریانس بین گونه ها را توجیه می نمایند ، بطوریکه در مؤلفه اول صفت طول کل کرو موزوم (TL) و در مؤلفه دوم صفات طول بازوی بلند (LA) و طول بازوی کوتاه (SA) بیشترین نقش را در ایجاد تنوع داشتند. برای گروه بندی گونه ها بر اساس صفات کاریوتیپی، تجزیه کلاستر پس از تعیین ضریب کوفنتیک (r=0/80) به روش Ward انجام شد و تجزیه کلاستر گونه ها را در دو کلاس قرار داد. کلاس اول گونه S. crassa و کلاس دوم گونه های S. tomeintosa ،S.dendroides ،S.imbricata جای گرفتند.

تجزیه به مؤلفه های اصلی، تجزیه کلاستر، سیتوژنتیک، سیستم آنالیزتصویری و Salsola