بابک پاساری - دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج
قربان نور محمدی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
فرخ درویش - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
حسین حیدری شریف آباد - موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج

به منظور بررسی خصوصیات مرفولوژیک و زراعی گلرنگ در سیستم دوکشتی تحت تاثیر آرایش و تراکمهای مختلف کاشت آزمایشی دوساله در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلا می سنندج از سال 1382 تا 1384 صورت گرفت . طرح آزمایشی به صورت بلوک های خرد شده نواری با طرح پایه بلوک کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا درآمد . فاکتورها شامل : آرایش کاشت (یک ردیفه ، دوردیفه)، عرض ردیف ( 50 و 60 سانتیمتر ) و فاصله بوته روی ردیف ( 5 و 10 سانتیمتر ) بودند . رقم مورد کشت IL111 بود . نتایج تجزیه واریانس مرکب بر روی داده های دو ساله نشان داد که همه صفات مورد مطالعه تحت تاثیر تیمارها اختلاف معنی داری را نشان دادند . بر طبق نتایج ، بالاترین میزان عملکرد دانه در تیمار کشت دو ردیفه ، عرض ردیف 50 سانتیمتر و فاصله بوته 5 سا نتیمتر به میزان 1539/86 کیلوگرم در هکتار حاصل گردید . همچنین بالاترین عملکرد بیولوژیک ، عملکرد گل و عملکرد روغن از همین تیمار به ترتیب به میزان : 7792/36، 204/13، 428/98 کیلوگرم حاصل گردید . بر اساس نتایج حاصله ، فاصله بوته بیشترین تاثیر را بر روی عملکرد دانه ، عملکرد بیولوژیک ، عملکرد گل و عملکرد روغن داشت . در این تحقیق با کاهش تراکم ارتفاع بوته کاهش معنی داری یافت . همچنین بیشترین تعداد شاخه جانبی، تعداد طبق بارور در بوته، تعداد طبق نابارور در بوته و تعداد دانه در طبق در کشت یک ردیفه، عرض ردیف 60 سانتیمتر و فاصله بوته 10 سانتیمتر مشاهده گردید . بیشترین وزن هزار دانه و درصد روغن دانه نیز در کشت دو ردیفه ، عرض ردیف 60 سانتیمتر و فاصله بوته 5 سانتیمتر حاصل گردید که اختلاف معنی داری با سایر تیمارها داشت. شاخص برداشت فقط تحت تاثیر سال اختلاف معنی داری را در سطح 1% نشان داد . نتایج تجزیه همبستگی ساده همبستگی مثبت و معنی داری را در سطح 1% بین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک ، عملکرد گل ، تعداد طبق بارور در بوته ، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، شاخص برداشت و عملکرد روغن نشان داد. از طرف دیگر همبستگی منفی و معن یداری در سطح 1% بین عملکرد دانه و درصد روغن مشاهده گردید.

گلرنگ، سیستم دو کشتی، آرایش کاشت، خصوصیات مرفولوژیک و خصوصیات زراعی