نعمت حسین زاده - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اردبیل
غلامحسن شیرازی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر ری
حسن لطفی طلب - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر ری
سیدمرتضی قاسم زاده - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر ری

از پدیده عمده ناپایدار کننده شهرها به ویژه در کشورهای درحال توسعه، گونه های شهری موجود در تمامی شهرها با نام، بافت قدیم یا بافت فرسوده است که روز به روز در حال گسترش می باشد. اینگونه سکونتگاه ها هر چند جلوه ای از قدمت را همراه خود دارند، اما عموماً بازتابی از کاستی ها و نارسایی ها مانند کمبود خدمات و سرانه های شهری، شبکه ها و معابر ناموزون و غیر مفید، مشکلات زیست محیطی و ... می باشند. نهادهای مختلف دولتی و غیردولتی در کشورهای مختلف تاکنون به شکل های گوناگن سعی در مداخله در بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده داشته اند ا ما تحقیقات نشان داده است که بیشترین عامل اثرگذاری بر بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده شهری مشارکت و همکاری شهروندان با ایجاد نهادهای مردمی و بسیج می باشد. تحقیق حاضر نشان می دهد که مشارکت شهروندان در بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده در سه محور 1-فرهنگ مردم 2-میزان فراهم بودن مقتضیات مدیریت مشارکتی و 3-قواعد و قوانین حاکم بر زندگی مردم می تواند مؤثر واقع شود. لذا در این مقاله تلاش بر این است که با تبیین الگوها و شیوه های مختلف مدیریتی و م شارکت مردمی و معایب و محاسن هر یک جهت بهسازی و ساماندهی و نوسازی بافت های فرسوده ی شهری با مطالعات کتابخانه ای و روش تطبیقی پرداخته شده و راهکارهای اصولی بر مبنای م دیریت صحیح و علمی پیشنهاد گردد. در انتهای این پژوهش این نتیجه حاصل شد که برنامه باز آفرینی، نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده شهری به دلیل امکان استفده از ظرفیت های قابل توجه و به دلیل احداث مسکن و توسعه دسترسی به خدمات شهری در آن به عنوان یکی از برنامه های سیاست توسعه درون زای شهری محسوب می شود. لیکن تحقق این برنامه به دلیل سرمایه گذاری هنگفت مورد نیاز آن، با توجه به سطح گسترده بافت های فرسوده جز با مشارکت مردم و بخش غیردولتی امکان پذیر نیست.

برنامه ریزی مشارکتی، مشارکت مردمی، بافت فرسوده، بهسازی و نوسازی