داود نیک نژاد - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی

استفاده بهینه از نزولات جوی در مناطق خشک و نیمه خشک از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بنابراین در اینگونه مناطق استفاده از بارش ها بنحوی باید مدیریت شود که شرایط پایداری را در فصول کم آب برای برطرف کردن کمبود آب جهت مصارف مختلف ایجاد نماید. وجود سطوح آبگیر غیرقابل نفوذ یا کم نفوذ همانند رخنمون های سنگی که در اراضی دامنه ای یا اراضی شیبدار قرار دارند در صورت وقوع بارندگی می تواند رواناب قابل توجهی تولید نماید. در صورتیکه اینگونه سطوح بطور طبیعی در منطقه وجود نداشته باشد برای تولید رواناب بیشتر می توان سطح زمین را با مواد مختلف از جمله قیر، اسفالت، بتن، ورقه فلزی، سنگریزه، سنگ، نایلون، کاهگل و یا تلفیقی از آنها پوشش داد. در این تحقیق ۳ نوع سامانه سطوح آبگیر در نظر گرفته شده که شامل سطح طبیعی دست نخورده، سطح طبیعی با پوشش لاشه چینی و پوشش نایلون با لاشه چینی می باشد مساحت هرکدام از سامانه ها یا کرت ها ۴ متر مربع و به شکل مربع با اضلاع ۲ متر بودند برای هر کدام از سامانه ها سه تکرار در نظر گرفته شد. بنابراین ۹ عدد کرت ایجاد می شود. در طول دوره آماربرداری ۳۴ مورد بارندگی بوقوع پیوست و عمق رواناب حاصل از آنها اندازه گیری گردید. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که بیشترین درصد رواناب مربوط به پوشش نایلون با لاشه چینی می باشد که به عنوان یک گزینه مناسب برای جمع آوری آب باران پیشنهاد می شود. رواناب حاصل از این تیمار ۵۷ درصد میزان بارندگی بوده و آستانه شروع رواناب 2/6 میلیمتر می باشد.

بارندگی، پوشش نایلون، رواناب، سطح آبگیر ، لاشه چینی