زهره شجاعی بخش - دانش آموخته زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول
بهرام زراعی - دانش آموخته دکترای زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان

به منظور بررسی عکس العمل ژنوتیپ های بهاره گندم نان با استفاده از شاخص های تحمل به تنش گرمای آخر فصل برای رسیدن به حداکثر عملکرد مطلوب آزمایشی با سه تکرار در سال زراعی 1391-1390 در منطقه شوش دانیال (خوزستان) انجام شد. این آزمایش به صورت دو آزمایش جداگانه انجام گردید. زمایش اول به صورت کشت در تاریخ کاشت متداول (15 آذر) و آزمایش دوم به منظور اعمال تنش گرمایی کشت در تاریخ کاشت اوایل بهمن صورت گرفت . ارقام مورد مطالعه شامل 514، باز، چمران، S-78-11 ،استار، ویریناک و چناب بودند. در هر دو آزمایش، هر کرت شامل شش ردیف کشت گندم بود. سایر شرایط مدیریتی به شکلی بهبنه اعمال شد. نتایج این آزمایش نشان داد که عملکرد دانه در شرایط کشت تاخیری با یک کاهش 46 درصدی از 704/7 گرم در متر مربع در تاریخ کاشت 15 آذر به 382/4 گرم در متر مربع در تاریخ کاشت با تاخیر رسید. رقم استار بیشترین (693 گرم در متر مربع) و رقم ویریناک کمترین (555 گرم در متر مربع) عملکرد دانه را داشتند. در بن شاخص های مورد مطالعه MP و GMP همبستگی بالایی با عملکرد دانه در شرایط محیطی مطلوب و تنش داشتند و به عنوان مناسب ترین شاخص ها برای تفکیک و شناسایی ژنوتیپ های حساس و مقاوم در شرتیط شمال خوزستان توصیه می شوند.

تنش گرما، شاخص MP، شاخص GMP، شاخص TOL، شاخص SSI