مریم نوری - دانشجوی کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی، دانشگاه شاهرود
شاهرخ قرنجیک - استادیار ، گروه پژوهشی زیست فناوری دانشگاه شاهرود
اکبر صفی پور افشار - استادیار گروه زیست شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور
مهدی رحیمی - مربی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه شاهرود

مقدمه: تولید ریشه مویین از طریق انتقال T-DNA پلاسمید Ri از باکتری اگروباکتریوم رایزوژنز (Agrobacterium rhizogenes) به سلول های گیاهی انجام می شود امروزه به طور وسیع از این باکتری جهت انجام عمل تراریختی و ایجاد ریشه تراریخت استفاده می شود. ریشه های مویین حاصل از تلقیح آگروباکتریوم رایزوژنز دارای رشد سریع، پایداری فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و انتقال پذیری بوده و اغلب میزان رشد آنها سریع تر از کشت سلول های گیاهی است. سیستم ریشه های مویین تراریخت منبعی نوید بخش در تولید متابولیت های ثانویه در گیاهان دارویی با ارزش دارویی بالا می باشند. هدف: در این مطالعه تولید ریشه های مویین بر اساس نوع ریزنمونه (برگ و هیپوکوتیل) در گیاه سرخارگل توسط سویه pRi15834-GUS باکتری اگروباکتریوم رایزوژنز در 4 تکرار بررسی شد. روش: برای انجام تراریخت نمودن از روش هم کشتی تحت شرایط استریل استفاده شد. گیاهچه های تراریخته سرخارگل بیان کننده ژن گزارشگر gus با استفاده از تست هیستوشیمیایی X-Gluc و واکنش PCR تایید شدند. نتایج: نتایج نشان داد که هر دو نوع ریزنمونه برگ و هیپوکوتیل در تلقیح با باکتری موفق به تولید ریشه مویین شدند و آبی رنگ شدن ریشه ها تاییدی بر انجام موفق تراریخت شدن نمونه ها بود. نتیجه گیری: درصد تولید ریشه مویین بسته به نوع ریزنمونه متفاوت است و ریزنمونه های هیپوکوتیل بالاترین درصد (90%) تولید ریشه مویین را نشان دادند.

اگروباکتریوم رایزوژنز، ریشه مویین، سرخارگل، متابولیت های ثانویه، ریزنمونه