عماد شیرکوند - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه یزد، یزد، ایران
محمد فاتحی مرجی - استاد گروه معدن; دانشگاه یزد، یزد، ایران
علی اکبر دهقان - مسوول بخش پژوهش شرکت نفت فلات قاره ایران

با گذشت زمان و افزایش نیاز به بهرهبرداری از ذخایر هیدروکربوری، چاه ها از نقطه نظرپارامترهای موثر بر پایداری پیچیده تر شده اند و عملیات حفاری در محیط هایی با شرایط سخت تر انجام می گیرد. به کار گیری شیب و آزیموت های مختلف در زمان حفر چاه، امکان عبور آن از بین لایه های با ویژگی مکانیک سنگی مختلف در نتیجه وقوع ریزش در دیواره و هزینه های وارده از مهمترین مواردی اند که بیانگر لزوم بررسی پایداری یک چاه نفت می باشند. در این مقاله ابتده از خواص الاستیک و نمودارهای پتروفیزیکی در محاسبه ی مقاومت تراکمی تک محوری و تنش های برجا و القایی استفاده می شود. براساس خواص الاستیک و تنش های برجا و القایی معیار شکست برای سنگ مخزن کربناته انتخاب میشود. و براساس این معیار، مدل ژئومکانیکی سنگ مخزن طراحی میگردد. برای تعیین لایه کاندیدا برای شکست هیدرولیکی اندازه فشار شکست کششی و برشی یکی از مهمترین عوامل است. در مرحله بعد با لایه با تنش درجای پایین و درصد تخلخل بالا و درصد میزان اشباع آب پایین به عنوان بهترین لایه انتخابمیشود. و در ادامه، با استفاده از نرم افزار آباکوس با در نظر گرفتن تاثیر شیب در میزان جابه جایی و تنش های اصلی حداکثر بررسی و مشخص شد که هر چه چاه از حالت قائم به حالت افقی نزدیک می شود پایداری آن کم میشود و هرچه جابه جایی و اختلاف تنش های موجود کمتر باشد چاه پایدارتر خواهد بود.

ژئومکانیک مخزن؛ شکست هیدرولیکی؛ تنش های برجا؛ تحلیل پایداری چاه