فاطمه نمکچی - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی زیست محیطی، دانشگاه تبریز
ابراهیم اصغری کلچاهی - استادیار گروه زمین شناسی، دانشگاه تبریز
عبدالرضا واعظی هیر - استادیار گروه زمین شناسی، دانشگاه تبریز
اکبر خداویردی زاده - دانش آموخته کارشناسی ارشد زمین شناسی مهندسی

زمین لغزش یا رانش دامنه یکی از مخاطراتی است که همواره مناطق کوهستانی را تهدید کرده و هر ساله خسارات زیادی را به مراتع و جنگلها وارد میکند. در اثر لغزش علاوه بر وارد شدن خسارات بر شهرها و روستاها و راهها، محیط طبیعی نیز به واسطه فرسایش خاک دچار آسیب می شود. یکی از مناطق مستعد لغزش در ایران، منطقه کوهستانی غرب خوی است. رخداد زمین لغزشها در دامنه های مشرف به راهها، بارها سبب تخریب جادههای اصلی خوی- قطور و راه آهن سراسری ایران- ترکیه و چندین روستا از جمله روستاهای گوگرد و کلت علیا شده است. با توجه به نزدیکی موقعیت زمینلغزشها به راههای ارتباطی و مناطق مسکونی و وسعت زیاد برخی از تودههای لغزشی این منطقه،مطالعه و پهنه بندی خطر زمینلغزش برای مدیریت خطر و برنامه ریزی ضروری است. منطقه مورد مطالعه در غرب شهرستان خوی وسعتی معادل 80/000 هکتار دارد. بر اساس نتایج به دست آمده از بررسی عکسهای هوایی و ماهوارهای و نقشه های زمین شناسی و توپوگرافی و برداشت های صحرایی، پهنههای با درجه خطر لغزش متفاوت در منطقه با استفاده از نرم افزار ArcGIS9.3 مشخص گردیده است. نتایج تحلیلها نشان می دهد که توده های لغزشی دامنه ای در نقشه های پهنه بندی شیب منطقه، به طور متوسط در شیبهای بیش از 30 درجه و در جهت جغرافیایی رو به جنوب غربی قرار گرفته اند. همچنین ارتباط نزدیکی بین جنس خاکها و سنگها با وقوع زمین لغزش دیده می شود. براساس نقشه پهنه بندی تهیه شده بر اساس روش آنبالاگان حدود 22 درصد منطقه در پهنه با خطر بالا و حدود 38 درصد در پهنه با خطر متوسط قرار دارد.

زمین لغزش، پهنه بندی به روش آنبالاگان، مخاطرات طبیعی، خوی