یعقوب حسنی نژاد - گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد
مریم شهبازی - بخش فیزیولوژی مولکولی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزیABRII
جابر کریمی - گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد
زهراسادات شبر - بخش فیزیولوژی مولکولی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزیABRII

دهیدرینها (گروه دوم از پروتئینهایLEA پروتئینهایی آب دوست هستند که در شرایط کمآبی، دمای پایین و سایر عواملی که باعث ایجاد پسابیدگی یاختهای شود، در گیاهان تجمع مییابند. نتایج مطالعات قبلی در زمینه اهمیت ژنهای دهیدرین در شرایط تنش خشکی در فاز رویشی و زایشی دو رقم حساس و متحمل جو نشان داد در بین دهیدرین ها، نقشDhn3 از نوعYnSKnدر محافظت گیاه درتنش خشکی کلیدی و مهم است. بهمنظور بررسی ارتباط مستقیم بین میزان تحمل به تنش خشکی و بیان نسبی این ژن در ژنوتیپ های وحشی و زراعی جو، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلدان بر روی 11 ژنوتیپ جو زراعی و وحشیبهعنوان عامل اول و تیمارآبیاری در دو سطح نرمال ( 70 ٪ ظرفیت نگهداری آب خاک) و تنش شدید ( 10 ٪ظرفیت نگهداری آب خاک)بهعنوان عامل دوم منظور گردید. آبیاری نرمال تا مرحله دو برگی انجام گرفت، سپس آبیاری برای گیاهان تحت تنش تا رسیدن به تنشمورد نظر قطع گردید. نمونهبرداری از برگ کاملاً توسعهیافته جهت بررسیهای فیزیولوژیک و مولکولی انجام شد. تجزیه واریانس ومقایسه میانگین صفات فیزیولوژیک نشان داد که اثر خشکی بر روی کلیه صفات و نیز تفاوت بین ژنوتیپها در سطح احتمال یک درصدمعنیدار بود. نتایج همبستگی بین صفات فیزیولوژیک نشان داد که محتوای نسبی آب برگ با صفت نشت الکترولیتی همبستگی منفی و معنی داری در سطح احتمال یک درصد داشت. همچنین وزن خشک اندام هوایی با صفات، محتوای نسبی آب برگ همبستگی مثبت ومعنی داری در سطح احتمال یک درصدنشان داد. نتایج حاصل از بیان کمی ژنDhn3نشان داد که تمامی ژنوتیپها تحت شرایط تنش افزایش بیان نسبت به شرایط شاهد داشتند. همبستگی مثبت و معنیداری بین ژنDhn3با وزن خشک اندام هوایی در سطح احتمال پنج درصد=r0.359/ p ≤ 0.05و همچنین همبستگی منفی و معنی داری با نشت الکترولیتی در سطح احتمال پنج درصد مشاهده شد r = -0. 414 / p≤ 0.05)نتایج حاضر موید اهمیت ژن دهیدرین 3 به عنوان ژن نامزد در ایجاد تحمل به تنش خشکی گیاه جو میباشد.

بیان ژن، تحمل به خشکی، جو، دهیدرین 3، نشت الکترولیتی