مصطفی نمکی - دانشجوی دکترای مدیریت آموزش عالی، گروه مدیریت آموزش عالی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
معصومه مظفری - دانشجوی دکترای مدیریت آموزش عالی، گروه مدیریت آموزش عالی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

همه سازمان ها برای بقاء نیازمند اندیشه های نو و نظرات بدیع و تازه اند. افکار و نظرات جدید همچون روحی در کالبد سازمان دمیده می شود و آن را از نیستی و فنا نجات می دهد. در عصر ما برای بقاء و پیشرفت و حتی حفظ وضع موجود، باید جریان نوجویی و نوآوری را در سازمان تداوم بخشید تا از رکود و نابودی آن جلوگیری شود. لذا با توجه به اهمیت خلاقیت و نوآوری در توسعه و تعالی سازمانی در مؤسسات آموزش عالی و دانشگاه ها هدف از انجام این پژوهش توسعه یک مدل بین عوامل شناخته شده خلاقیت و نوآوری در توسعه و تعالی سازمانی در مؤسسات آموزش عالی و دانشگاه ها با به کارگیری مدل سازی ساختاری تفسیری و دسته بندی این عوامل بر اساس قدرت وابستگی آن ها است. در این مقاله، با استفاده ازنظر متخصصان (که بیست نفر از اساتید دانشگاه ها بودند و از جامعه آماری به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند) و مرور ادبیات نظری، هشت دسته عوامل مؤثر بر سر راه خلاقیت و نوآوری شناسایی شد. سپس با استفاده از فن مدل سازی ساختاری تفسیری و همچنین با در نظر گرفتن قدرت نفوذ این عوامل بر هم عوامل در پنج سطح، سطح بندی شد. در ادامه پس از مشخص شدن سطوح هرکدام از عوامل و همچنین با در نظر گرفتن ماتریس در دسترس پذیری نهایی، مدل نهایی ساختار تفسیری ترسیم می شود. نتایج نشان داد عامل هایی که در سطوح بالای سلسله مراتب قرار دارند از تأثیر کمتری برخوردارند. عامل هایی همچون زیرساخت های فناوری، تعهد مدیریت عالی، ساختار سازمانی، استقلال کاری در ارتباط با موضوع خلاقیت و نوآوری در توسعه و تعالی سازمانی در مؤسسات آموزش عالی و دانشگاه ها از اثرپذیری کمتری برخوردارند.

خلاقیت، نوآوری، آموزش عالی ، مدل سازی ساختاری-تفسیری، توسعه و تعالی سازمانی