محمد امین قنبری جهرمی - دانشجوی دوره کارشناسی ارشد بخش علوم باغبانی، مرکز کشت بافت و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
ابوالفضل جوکار - استادیار، بخش علوم باغبانی،مرکز کشت بافت و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
حسن صالحی - دانشیار بخش علوم باغبانی، مرکز کشت بافت و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
مهرناز زارعی - دانشجوی دوره کارشناسی ارشد بخش علوم باغبانی مرکز کشت بافت و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

به طور تقریب 70 درصد از نهاندانگان چندگان هستند. ایجاد گیاهان چندگان به طور مصنوعی قابل دستیابی است. به طور معمول این گیاهان دارای خصوصیات مورفولوژی برتر بوده و مقاومت بیشتری به تنش ها نسبت به گونه های دوگان اصلی خود دارند. گل حنا با سطح پلوئیدی 16=2n=2x اگرچه دارای گلهای فراوان، زیبا و با رنگهای متنوع است، ولی در مناطق معتدله کشت آن یکساله و در مناطق سردسیر قابلیت رشد ندارد. این گیاه دارای ساقه های گوشتی است و همه اندام های آن نسبت به تنش ها حساس هستند. افزایش سطح چندگانی این گیاه می تواند به تولید گیاهان مقاومتری از این گونه کمک کند. در این راستا از غلظت های مختلف و زمان های مختلفی از کلشیسین و اوریزالین برای القای چندگانی در ریزنمونه های گل حنا در شرایط درون شیشه ای استفاده شد. بررسی میانگین شدت فلوروسنس با استفاده از دستگاه فلوسایتومتری نشان داد که با تیمارهای اوریزالینی در رقم های ’Impreza Blue Pearl’ و ‘Tempo Crimson‘ حداکثر می توان به ترتیب با غلظت های 60 میکرومولار اوریزالین به مدت 48 ساعت و 60 میکرومولار اوریزالین به مدت 24 ساعت ، 33/31 و 61/1 درصد چهارگانی ایجاد کرد. تیمار کلشیسین در بیشترین غلظت اعمال شده ( 100 میکرومولار) موجب تولید تنها یک گیاه چهارگان و فقط در رقم Impreza Blue Pea شد.

چندگانی، گیاهان چهارگان، فلوسایتومتری و گل حنا