مهرداد چایی چی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان
حمید سوری - دانشجوی رشته گیاهان دارویی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان

به منظور افزایش درصد جوانه زنی بذر گیاه پنج انگشت Vitex pseudo-negundo آزمایشی با استفاده از تیمارهای زیر در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام پذیرفت تیمارها عبارت بودند از خیساندن در اسید جیبرلیک 400ppm به مدت 10 ساعت، خراش دهی بذر، خیساندن در آب جوش 100 درجه سانتیگراد به مدت یک ، دو ، چهار و هشت دقیقه ، قرار دادن در دمای خشک 50، 90، 130 و 170 درجه سانتیگراد به مدت 5 دقیقه قرار دادن در سرمای 5 درجه سانتیگراد به مدت دو هفته و قرار دادن در سرمای 19- درجه سانتیگراد به مدت 24 ساعت بذور پس از تیمار در دمای 30 درجه سانتیگراد و در تاریکی نگهداری شدند نتایج نشان داد که اختلاف معنی داری (0/01>P) بین تیمار ها از لحاظ درصد جوانه زنی بذور وجود دارد مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که خراش دهی بذر، تیمار جیبرلیک اسید و سرمای 5 درجه سانتیگراد به ترتیب با میانگین درصد جوانه زنی 48، 40 و 32 بهترین تیمارها بوده و علیرغم اینکه با تیمار شاهد اختلاف معنی داری داشتند (0.05>P) اما بین این تیمارها اختلاف معنی دار مشاهده نگردید. تمار شاهد (20% جوانه زنی) نیز با تیمار سرمایی 19- درجه سانتیگراد (17%) و دمای خشک 50 درجه سانتیگراد (17%) اختلاف معنی داری نشان نداد. در سایر تیمارهای به کار رفته در آزمایش درصد جوانه زنی بذور بسیار کم ارزیابی گردید به طور کلی به نظر می رسد هر دو عامل فیزیکی و فیزیولوژیک در جوانه زنی بذر این گیاه دارویی نقش دارند.

جوانه زنی، پنج انگشت، Vitex pseudo-negundo