مهدی عبدالهی نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران
پیمان یعقوب زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران
محمد قاضی نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشدمهندسی عمران محیط زیست دانشگاه امیرکبیر
مسعود رضایی - دانشجوی دکتری مهندسی محیط زیست، دانشگاه تهران

هیدروکربنهای آروماتیک چندحلقه ای ترکیبات بالقوه سرطانزا و خطرناکی هستند که در دهه های گذشته نگرانی های زیست محیطی قابل توجهی را در سرتاسر دنیا بوجود آورده اند. در کشور ایران، رشد چشمگیر صنعت پتروشیمی موجبات افزایش حجم مواد اولیه و مواد جانبی تولیدی و نهایتاً ایزای تهدید منابع زیست محیطی آب، خاک و هوا را در برابر آلاینده های گوناگون یراهم نموده است . در این تحقیق پاکسازی خاکهای آلوده به ترکیبات هیدروکربن های آروماتیک چندحلقه ای با استفاده از روش خاکشویی مورد بررسی قرار گرفته است . در این راستا به بررسی تاثیر سه پارامتر غلظت شوینده، دما و مدت زمان شستشو پرداخته شد. خاک مورد مطالعه در تحقیق علمی حاضر از سایت آلوده ی یک صنت پتروشیمی واقع در بندر پتروشیمی ماهشهر برداشت گردید. نمونه های برداشت شده حاوی ترکیبات خطرناک آنتراسین، نفتالین، پایرن، بنزو[1] پایرن وفنانترن می باشد. در ابتدا پس از نمونه برداری غلظت اولیه آلاینده ها سنجیده شد و سپس اقدام به فرآیند خاکشویی گردید.جهت شستشوی خاک از سورفکتانتهای غیریونی Tween08 و آنیونی SDS با نسبتهای وزنی 10:0، 8:2، 6:4، 4:6، 2:8 و 0:10 بهره جسته شد. لازم به ذکر است که آزمایشات در دو مدت زماان شستشوی 30 و 60 دقیقه و درجه حرارت های 20، 40 و 60 درجه سانتیگراد انجام گردیدند. نتایج این تحقیق نشان داد که بطورکلی بیشترین راندمان حذف آلاینده ها با استفاده از نسب وزنی (Tween80 :SDS, 8:2) و همچنین درجه حرارت 60 درجه سانتیگراد و مدت زمان شستشوی 60 دقیقه حاصل گردید. بیشترین بازدهی حذف برای بخش درشت دانه و ریزدانه خاک برای آلاینده های آنتراسین، نفتالین، پایرن، بنزو [1] پایرن و فنانترن بترتیب برابر با (67/54%، 66/01%، 72/10%، 79/52% و 61/53%) و (57/28%، 58/15%، 61/25%، 69/29% و 62/20%) می باشد. همچنین بیشینه حذ مقادیر کلی ترکیبات آروماتیک مورد مطالعه برای بخ های درش دانه و ریزدانه خاک بترتیب برابر با 70/12% و 61/65% حاصل گردید. با استفاده از نتایج حاصل چنین نتیجه گرفته می شود که با افزایش غلظت سورفکتانت، مدت زمان شستشو و دما، راندمان حذف آلایندهها از خاک بیشتر می گردد. در این بین، بیشترین تدثیر را در افزایش بازدهی پاکسازی نمونه های خاکی آلوده بترتیب غلظت شوینده، درجه حرارت و مدت زمان شستشو داشته اند.

فرایند خاکشویی، هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای، Tween80, SDS