رسول شریفی نجف آبادی - دکترای ژئومورفولوژی، مدرس دانشگاه فرهنگیان

هرساله شاهد سوانح و حوادث طبیعی با خسارتهای قابل توجه جانی و مالی در کشور هستیم. در این رابطه،یکی از ضروریترین اقدامات شناسایی مناطق مستعد خطر و جلوگیری از تمرکز جمعیت در آن مکان است. ازآنجایی که در کشور ما نظام تقسیمات کشوری تعیین کننده ساختار سلسله مراتب تشکیلات اداری و توزیعمنابع مالی در بخشهای مختلف عمرانی و جاری بوده است؛ مسولان محلی همواره تلاش داشته اند با ارتقاءسطح اداری هر منطقه، سهم آن را دردستیابی به اختیارات محلی و منابع مالی ملی افزایش دهند. این روند درطی سال های اخیر منجر به تداوم تقسیمات کشوری و ایجاد استان ها، شهرستان ها و بخش های جدید وهمچنین ارتقاء جایگاه روستا ها به شهر ها شده است. در این بین به نظر می رسد، همواره تاکید بر تراکمجمعیت و تمرکز امکانات بوده و کمتر به موضوعات طبیعی و به خصوص افزایش ریسک ناشی از تمرکزجمعیت و تاسیسات در مناطق مستعد مخاطرات طبیعی توجه شده است. برای بررسی صحت این فرضیه،استان چهارمحال و بختیاری به عنوان گزینه مورد بررسی انتخاب گردید. بنابراین، بخشی از زاگرس میانی کهدر محدوده این استان قرار می گرفت، مشخص شده و به وسیله انواع شاخص های ژئومورفیکVf,S,T,Re,Hi و Sl جهت پهنه بندی خطر زمین لرزه مورد بررسی قرار گرفت. آنگاه با تطابق تقسیماتکشورری صورت گرفته در طی چند سال اخیر در این استان با نقشه ی خطر ریسک زمین لرزه، صحت اینفرضیه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده گواهی می دهند که شهر های تازه تاسیس چلگرد، اردل،شلمزار و فارسان با قرار گرفتن در مجاورت گسل جوان زاگرس، در محدوده خطر زیاد تا بسیار زیاد قرارگرفته اند. بنابراین پیشنهاد می گردد در تقسیم بندی های جدید کشوری و تبدیل نقاط روستایی به شهر و یاگسترش و توسعه ی شهرها بیش از پیش به افزایش ریسک ناشی از تمرکز جمعیت در مناطق مستعدمخاطرات طبیعی توجه شود.

شاخص های ژئومورفولوژی، رشته کوه زاگرس، استان چهارمحال و بختیاری، مخاطرات طبیعی