علی اکبر بخشی - کارشناس مکانیک شرکت طرح نواندیشان
موسی محمودی صاحبی - مدیر گروه سازه شرکت طرح نواندیشان
غلامعلی یاجم - عضو هیئت مدیره شرکت طرح نواندیشان

یکی از اهداف اساسی در طراحی لرزه ای ساختمانها، نجات جان انسان ها و حفظ اشیاء قیمتی است. از انجاییکه ساختمانهای موجود بعضا دارای آسیب پذیری قابل توجه در برابر زلزله هستند، دستیابی به اهداف فوق، با مشکل مواجه می گردد. یک روش سریع و کم هزینه جهت مقابله با این مشکل، استفاده ازکیسه هوا (Air bag) است. عملکرد سیستم کیسه هوا بدین صورت است که در هنگام وقوع زلزله و قبل از تخریب ساختمان، در اثر ضربه ناشی از زلزله در عرض چند ثانیه عمل می کند و فضای داخل اتاق رابه وسیله کیسه هوا پر می کند و تنها فضایی به منظور اسکان موقت افراد باقی می گذارد. این سیستم در زیر سقف و در فضای آزاد نصب می گردد تا مشکلات ثانویه جهت بهره برداری از فضا ایجاد نکند. این سیستم میتواند از تخریب کلی ساختمانهای با ارتفاع کم جلوگیری نماید. مزایای استفاده از سیستم کیسه هوا عبارت است از : - کاهش تلفات انسانی در اثر تخریب کلی ساختمان - کاهش تلفات انسانی در اثر پرتاب اجزا مختلف ساختمان به سمت داخل - ایجادفضای مناسب جهت اقامت موقت ساکنین تا زمان دریافت کمکهای امدادو نجات با توجه به مزایای فوق، می توان از کیسه هوا در ساختمانهای با اهمیت مثل بیمارستان ها (بخصوص اتاقهای عمل) ، مراکز امدادی، موزه ها،‌اتاقهای کنترل شریانهای حیاتی (آب، برق و گاز) و مراکز مدیریت بحران استفاده نمود تا به نحو چشمگیری از خسارات وتلفات حین وقوع زلزله و بعد از آن جلوگیری نمود. شکل ظاهری کیسه هوا را می توان با در نظر گرفتن اصول معماری داخلی ساختمان به نحوی طراحی کرد که از نظر زیبائی با اصول معماری مغایرت نداشته باشد. در اصل مقاله در خصوص جنس مصالح مصرفی کیسه هوا، نوع گاز مورد استفاده برای پر کردن کیسه هوا، چگئنگی عمل نمودن سیستم در اثر ضربه ناشی از زلزله، شکل ظاهری کیسه هوا و انطباق عملکردآن با اهداف طراحی لرزه ای ساختمانها بحث خواهد شد.