مجتبی حیدری فارسانی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات استان چهارمحال و بختیاری

کاهش بحرانهای تغییر اقلیم، تقلیل منابع و آلودگی محیط زیست که ناشی از سبک زندگی و نحوه فعالیتهای انسانی است، به عنوان مهمترین چالشهای جهانی در دنیای کنونی مطرح شده اند .فعالیتهای نابهنجار معماری، شیوه های ساخت و ساز و سبک زندگی در بناهای متداول، سهم عمده ای در بروز بحرانهای مذکور داشته است .از این جهت، ابداع ایده ها و اتخاذ راهکارهای مؤثر در بهبود وضع موجود، در رأس اهداف برنامه های توسعه معماری قرار گرفته و مجموعه اندیشه ها و اقدامات مرتبط با این نوع معماری، با عنوان «معماری پایدار » شناخته شده است. بنابراین، شناخت معماری سنتی ایران به عنوان جلوه ی کامل معماری پایدار حائز اهمیت است .هدف از انجام این تحقیق شناسایی عناصر معماری سنتی ایران می باشد و اثبات اینکه این عناصر در راستای اصول معماری پایدار شکل گرفته اند .در این تحقیق به تحلیل دو نمونه از این عناصر اقلیمی پرداخته شده است .این عناصر شامل فضاهای زیرزمینی (سرداب ها ) و گودال باغچه ها می باشند .پرسش اصلی تحقیق ، این است که آیا معماری سنتی ایران می تواند جلوه ای از یک معماری پایدار باشد و به چه صورت به این نیازها پاسخ می گوید .چارچوب نظری تحقیق حاکی از این است که عوامل متعددی در معماری سنتی ایران تأثیرگذار بوده اند که این عوامل در مناطق گوناگون، متفاوت بوده است .به منظور انجام این تحقیق تحلیلی استفاده شده و بر اساس نمونه های موردی خانه های یزد، کاشان و قزوین به تحلیل آنها پرداخته شده –از روش توصیفی است .نتایج تحقیق حاکی از این است که عناصر مطرح شده در مقاله خود سبب ایجاد یک معماری پایدار بوده و در کنار تدابیر اقلیمی دیگر موجب می شود تا بتوان معماری سنتی ایران را یک معماری پایدار دانست.

معماری پایدار ، معماری سنتی ایران ، عناصر بومی ، گودال باغچه ، سراب