غلامعباس فلاح قالهری - استادیار گروه اقلیم شناسی دانشگاه حکیم سبزواری
فریبرز احمدی - دانشجوی دکتری آب و هواشناسی کشاورزی دانشگاه حکیم سبزواری
حمزه احمدی - کارشناسی ارشد اقلیم شناسی
سید اسعد حسینی - دانشجوی دکتری آب و هواشناسی دانشگاه محقق اردبیلی

ارزیابی پیامدهای گرمایش جهانی و تغییر اقلیم بر روی کشاورزی حائز اهمیت میباشد. یکی از راههای شناسایی تغییر اقلیم ارزیابی نمایه های اقلیمی دما و بارش است که براساس آزمون های آماری و سری زمانی رخداد این پارامترها در درازمدت وضعیت تغییرات و روند آن را شناسایی نمود. در این تحقیق به منظور شناسایی تغییر اقلیم در شهر کرمانشاه از آمار درازمدت سری زمانی بارش و درجه حرارت سالانه به عنوان نمایههای تغییر اقلیم ایستگاه سینوپتیک کرمانشاه از سال 1986 تا 2005 استفاده گردید. یکی از روشهای شناسایی تغییر اقلیم و روند در سری زمانی دما و بارش استفاده از آزمون های ناپارامتری میباشد که در این تحقیق از روش من–کندال استفاده شده است. براساس بررسی نمودارهای گرافیکی، بارش در منطقه از نوع نوسانات کوتاه مدت برخوردار بوده و روندی در آن مشاهده نگردید. در میانگین درجه حرارت سالانه دارای روند صعودی میباشد. تغییرات ناگهانی در سری زمانی دمای شهر کرمانشاه در سال های 1973 تا 1986 بیشتر مشاهده می گردد. بطور کل وضعیت بارش منطقه از روند کاهشی برخوردار بوده هر چند از نظر آماری معنی نگردید، اما میانگین دمای سالانه از روند صعودی برخودار بوده که در سطح 05/0 معنی داری تایید گردید. با توجه به روند کاهشی بارش و روند افزایشی دما در منطقه، برای کشاورزی منطقه برنامه ریزی و استفاده بهینه از منابع آبی با تاکید بر مدیریت آبیاری بارانی و توسعه پایدار ضروری به نظر می رسد

تغییر اقلیم ، بارش ، دما ، من ـ کندال ، کرمانشاه