محمدصادق فلاحت - استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه زنجان
سحر عباسی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه زنجان

در حال حاضر تلاش برای دست یابی به شکل پایدار شهر، اصلی ترین دغدغه ی پیش روی طراحان، برنامه ریزان ومدیران شهری است؛ یکی از ابعاد مهم پایداری به ویژه در برخورد با مباحث مرتبط با حوزه ی شهر، بعد اجتماعی آناست که متاسفانه در شرایط امروز کمتر مورد توجه قرار گرفته است. از طرفی محله به مثابه واحد سازنده ی شهر، دارای نقش کلیدی در ساختاربخشی به شهر و تعریف آن به عنوان یک کل منسجم است. فراهم سازی بستر مناسب جهتاجتماعات محله ای، فرصتی جهت تقویت پایداری اجتماعی و از ارکان مهم حیات اجتماعی محلات و در نتیجه شهر است.این پژوهش بر آن است تا با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی ضمن شناسایی مولفه های موثر بر پایداری اجتماعیمحلات، به بررسی جایگاه و نقش الگوی کالبدی آن ها در تحقق محلات پایدار اجتماعی به طور خاص بپردازد. از این رو باانتخاب محله ی کارمندان زنجان به عنوان یکی از محلات برنامه ریزی شده ی شهر، نحوه ی سازوکار ساختار کالبدی آن در برآوردن نیاز اجتماعی ساکنین و ایجاد محله ی پایدار اجتماعی مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد. آنچه که پژوهشدنبال می کند شناخت آن دسته از عوامل، اجزا و الگوهای موثری است که تعاملات اجتماعی را در بهترین صورت بهمنصه ی ظهور برساند؛ که این خود می تواند گامی در جهت رهنمون سازی طراح در رسیدن به طرح مطلوب نیز باشد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در کنار سایر مولفه های اقتصادی، فرهنگی و .. محله، نحوه ی نظام بندی الگوی کالبدی محله و به ویژه جایگاه مرکز محله، به عنوان محل اصلی برخوردهای اجتماعی، تاثیرات مهمی بر روی پایداری اجتماعی محله مورد مطالعه داشته است.

محله مسکونی، پایداری اجتماعی، الگوی کالبدی، زنجان، شهرک کارمندان